Safra Kesesi Polipleri: Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Safra kesesi, karaciğerin altında yer alan ve safrayı depolamak için bir rezervuar işlevi gören küçük bir yapıdır. Safra, karaciğer tarafından üretilir ve yağların sindirilmesine yardımcı olmak amacıyla ince bağırsağın ilk kısmı olan duodenuma safral pigmentler, safra tuzları, lipidler ve kolesterol ile birlikte salınır. Safra kesesi polipleri, safra kesesinin iç yüzeyinden dışarıya doğru büyüyen gelişmelerdir. Nüfusun yaklaşık %4-6’sında safra kesesi poliplerine rastlanırken, bu durum genellikle diğer sağlık sorunları incelenirken tesadüfen tespit edilir. Polipler kanserli olabileceği gibi, safra kesesi poliplerinin yaklaşık %95’i iyi huyludur. Poliplerin boyutu, kanserli olup olmadığını tahmin etmekte yardımcı olabilir; 10 mm’den küçük poliplerin kanser riski düşüktür ve genellikle tedavi gerektirmezler.

Safra Kesesi Polipleri Nedir?

Safra kesesi polipleri, karaciğerin altında bulunan safra kesesinin iç yüzeyinde oluşan küçük ve anormal doku büyümeleridir. Bu büyümeler boyut ve şekil bakımından değişiklik gösterebilir ve safra kesesi duvarına bir sapla bağlı ya da sapsız olabilir.

Safra kesesi polipleri, başka bir safra kesesi rahatsızlığının belirtisi olabilir. Nadir durumlarda iltihaplanmalara yol açabilir ve bu poliplerin yaklaşık %5’i kansere dönüşme ihtimali taşır. Safra kesesi polipleri dört ana türe ayrılmaktadır;

• Psödopolipler: Kolesterol polipleri olarak da adlandırılan bu yapılar, kolesteroloz adı verilen iyi huylu bir durumun sonucudur. Bu, safra kesesi duvarında biriken ve polip oluşturan ekstra kolesterol lipidlerine sahip olunduğunu gösterir.
• İnflamatuar polipler: Bunlar, safra kesesi duvarının kronik iltihabı (kolesistit) ile ilişkili bir tür skar dokusudur.
• Adenomyomatoz: Bu, safra kesesi astarının anormal aşırı büyümesi sonucu safra kesesi duvarında kistik oluşumların meydana gelmesidir.
• Adenomlar: Safra yolunun astarına benzer hücrelerden oluşan iyi huylu tümörlerdir. Kansere dönüşme riski %0,5’tir.
• Malign polipler: Genellikle iç organları etkileyen en yaygın kanser türü olan adenokarsinomdur.

Safra kesesi poliplerinin çoğu iyi huyludur ve kansere dönüşmez. Ancak, bazı polipler özellikle büyükse ya da boyutları artış gösterirse, zamanla kanser riski taşıyabilir. Bu nedenle, safra kesesi poliplerinin doğasını değerlendirmek ve en uygun tedavi yöntemini belirlemek için düzenli izleme oldukça önemlidir.

Safra Kesesi Polipleri Belirtileri Nelerdir?

Safra kesesi polipleri belirtileri genellikle mevcut değildir. Doktorlar, başka bir sağlık sorununu incelerken safra kesesi poliplerini tesadüfen keşfedebilir. Ancak, nadiren de olsa, poliplerin safra kesesinden ayrılarak safra yollarından birini (sistik kanal veya safra kanalı) tıkaması semptomlara yol açabilir.

Kistik kanalda gelişen polipler, safranın safra kesesine akışını engelleyerek kolesistit (iltihaplanma) oluşturabilir. Poliplerin parçalanıp safra kanalına girmesi, safra akışını engelleyerek kolanjit veya pankreatit gibi iltihaplanmalara sebep olabilir.

Enflamasyon belirtileri şu şekilde olabilir:

• Karın ağrısı
• Ateş
• Mide bulantısı ve kusma
• Sarılık

Nadiren, bu belirtiler safra kesesi kanserinin de işareti olabilir.

Safra Kesesi Polipleri Nasıl Teşhis Edilir?

Açık semptomlar olmadan, doktorların safra kesesi poliplerini teşhis etmesi zor olabilir. Genellikle bu durum, başka bir sağlık sorununu kontrol ederken ortaya çıkar. Safra kesesi polip teşhisi için kullanılan görüntüleme yöntemleri şunlardır:

• Ultrason: Safra kesesi poliplerini tespit etmek için yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme testidir.
• BT taraması: Safra kesesi poliplerinin varlığını belirlemek ya da diğer patolojileri dışlamak için karın bölgesinin ayrıntılı kesitsel görüntülerini sağlar.
• MRI taraması: İç organların detaylı görüntülerini oluşturmak için manyetik alan ve radyo dalgalarını kullanır. Safra kesesinin yumuşak dokularının değerlendirilmesinde özellikle faydalıdır. Diğer görüntüleme yöntemleri ile belirlenen safra kesesi poliplerinin daha ileri değerlendirilmesi için kullanılabilir.

Bu görüntüleme çalışmalarının amacı, safra kesesi poliplerinin boyutunu, özelliklerini ve potansiyel anormalliklerini görselleştirip değerlendirmektir.

Safra Kesesi Polip Tedavisi

Safra kesesi polipleri oldukça yaygındır. Nadir olarak kanserlidir ve genellikle belirti vermezler. Kanser riski çok yüksek değilse veya ağrılı safra taşları yoksa, doktor herhangi bir tedavi önermez. Bununla birlikte, safra kesesi polip tedavisi için kullanılan yöntemler şunlardır:

Gözlem

Poliplerin çoğu sorun yaratmaz ya da tedavi gerektirmez, ancak sağlık uzmanı poliplerin büyümediğinden ya da hızlı büyümediğinden emin olmak için gözlem altında tutmak isteyebilir. Bu gözlem, periyodik ultrason testleri ile yapılabilir. Herhangi bir rahatsız edici eğilim görmek durumunda, safra kesesinin alınması önerilebilir.

Cerrahi

Ciddi görünse de, safra kesesi hastalıklarının bilinen tek tedavisi safra kesesinin alınmasıdır. Eğer safra kesesi polipleri iltihap ya da safra taşı ile birlikte gelirse, sağlık uzmanı olası komplikasyonları önlemek amacıyla poliplerin alınmasını tavsiye edebilir. Ayrıca, kanser riski durumunda da benzer bir öneri getirebilirler. Safra kesesi olmadan yaşamak mümkündür. Safra kesesinin alınması için iki tür cerrahi işlem vardır:

• Laparoskopik kolesistektomi: Cerrahın safra kesesini birkaç küçük kesiden çıkarmasını sağlayan minimal invaziv bir ameliyattır. Cerrah, karın açılmadan laparoskop adı verilen küçük, ışıklı bir kamerayı küçük bir kesiden sokarak safra kesesinin yerini ekran üzerinden bulur. Sonrasında, başka bir küçük kesiden safra kesesini çıkartır. Cerrahlar, daha az komplikasyon riski ve daha kısa iyileşme süresi (yaklaşık iki hafta) nedeniyle laparoskopik yöntemi tercih eder.
• Açık kolesistektomi: Kanser şüphesi halinde açık kolesistektomi gerekebilir çünkü bu durumda cerrah, safra kesesi dışındaki dokuları ve lenf düğümlerini de almak zorunda kalabilir. Açık kolesistektomi, karnın açılması için sağ kaburganın altında daha büyük bir kesi gerektirir ve iyileşme süresi (yaklaşık altı ila sekiz hafta) daha uzundur. Cerrahi her zaman kanama, anestezi komplikasyonları gibi bazı riskler taşır, ancak bu riskler potansiyel kanser riskleriyle karşılaştırıldığında düşüktür.

Safra kesesi olmadan yaşamanın uzun vadeli etkileri oldukça azdır; var ise bile, minimum düzeydedir. Safra kesesi olmadan sindirim sistemi işlevini sürdürecektir. Karaciğer, safrayı doğrudan ince bağırsağa bırakacaktır. Bu prosedür oldukça yaygındır ve yüksek riskli olarak kabul edilmez. Ancak herhangi bir tıbbi prosedürle ilişkili risklerin bilinmesi gerektiğinden, gerekli olmadıkça bu tür yöntemler önerilmemektedir. Tedavi planınızı yeniden gözden geçirmek için Anadolu Sağlık ile iletişime geçebilir, online randevu oluşturabilirsiniz.