E Vitamini Eksikliği: Belirtileri ve Yol Açtığı Hastalıklar

E Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Neden Olur?

E vitamini eksikliği, vücudun ihtiyaç duyduğu antioksidan koruma mekanizmasını sağlayamaması olarak tanımlanır. Bu eksiklik; sinir sistemi, bağışıklık sistemi ve kas fonksiyonları üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Yeterince E vitamini almadığında, cilt sağlığı ve bağışıklık sistemi gibi birçok alanda olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir. E vitamini yetersizliği, enfeksiyonlara karşı direnci azaltırken, cilt kuruluğu ve kas erimesi gibi sorunlara da neden olabilir.

E Vitamini Eksikliği Nedir?

E vitamini eksikliği, vücutta E vitamininin ihtiyaç duyulan miktardan az olması durumudur. E vitamini, yağda çözünebilen bir antioksidandır ve hücre zarlarını koruyarak bağışıklık sistemini güçlendirir.

E vitamini, yağda çözünen bir vitamin olduğu için yağ emilimi bozukluğu yaşayan bireylerde eksikliği daha yaygındır. Eksikliğin tespiti, kan serumu α-tokoferol düzeyinin ölçülmesiyle yapılır. Normal serum aralığı 5.5-17 µmol/L olarak kabul edilmektedir.

E vitamini eksikliğinin nedenleri genellikle yağ emilimini bozacak sağlık sorunlarıdır. Kistik fibrozis, kronik pankreatit ve çölyak gibi durumlar E vitamini eksikliğine yol açabilir. Ayrıca, düşük yağ içeren diyetler ve kötü beslenme de E vitamini yetersizliğini artırabilir. E vitamini eksikliğinin nedenlerini daha iyi anlamak için bir doktor muayenesi yapılması önemlidir.

Çalışma: Liao, S., Omage, S. O., Börmel, L., Kluge, S., Schubert, M., Wallert, M., & Lorkowski, S. (2022). Vitamin E and Metabolic Health: Relevance of Interactions with Other Micronutrients.

Bulgular: Bu çalışmada, E vitamini ile diğer besin etmenleri arasındaki olası moleküler mekanizmalar tartışılmakta; bu etmenlerin fizyolojik ve patofizyolojik süreçler üzerindeki potansiyel etkileri, mevcut ortak takviye çalışmalarına dayandırılarak değerlendirilmektedir.

Kaynak: Antioxidants, 11 (9), 1–31.

E Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

• Denge sorunları ve kas kontrolü kaybı
• Ellerde ve ayaklarda karıncalanma
• Uyuşma veya güçsüzlük
• Tendon reflekslerinin kaybı
• Kas güçsüzlüğü ve ağrısı
• Gece körlüğü
• Retina hasarı gibi görme bozuklukları
• Bağışıklık sisteminin işlev bozukluğu
• Vücudun enfeksiyonlara karşı direnç kaybı
• Kırmızı kan hücrelerinin zarına olumsuz etkiler
• Ciltte kuruma
• Saç dökülmesi
• Yara iyileşmesi sürecinin yavaşlaması

E vitamini eksikliği, malabsorpsiyon bozuklukları (yağ emiliminde bozukluk) veya genetik faktörler gibi nedenlerle meydana gelebilir. E vitamini eksikliğinin belirtileri, öncelikle sinir sistemi olmak üzere birçok vücut sistemini etkileyebilir. E vitamini eksikliği durumunda görülebilecek yaygın belirtiler şu şekildedir:

Çalışma: Kalra, V., Grover, J. K., Ahuja, G. K., Rathi, S., Gulati, S., & Kalra, N. (2001). Vitamin E administration and reversal of neurological deficits in protein-energy malnutrition. Journal of tropical pediatrics, 47(1), 39-45.

Bulgular: Bu çalışma, E vitamini eksikliği durumlarında arka kolon, spinoserebellar, retinal ve periferik sinir defisitleri ile ilgili nörolojik belirtileri sunmaktadır.

Kaynak: Antioxidants, 11 (9), 1–31.

E Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklara Yol Açar?

• Denge ve koordinasyon bozukluğu
• Görme problemleri
• Bağışıklık sisteminin zayıflaması
• Cilt kuruluğu ve diğer cilt problemleri
• Kardiyovasküler hastalıklar

E vitamini eksikliği, sinir sisteminden kaslara ve bağışıklık sistemine kadar çeşitli alanlarda belirgin etkilere yol açar. E vitamini eksikliğinin neden olabileceği hastalıklar şunlardır:

Denge ve Koordinasyon Bozukluğu

E vitamini eksikliği, nörolojik hasar ve özellikle Ataksi (denge ve koordinasyon bozukluğu) gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Bu durum, genetik olarak alfa-tokoferol transfer proteini (α-TTP) eksikliği olan bireylerde ortaya çıkabilir. Periferik nöropati, yani sinirlerin hasar görmesi nedeniyle elde ve ayakta his kaybı, karıncalanma ve kas zayıflığı gelişebilir.

E vitamini eksikliği ayrıca miyopati adı verilen kas hastalıklarına sebep olabilir. Bu durum, kaslarda zayıflama ve kas yıkımına yol açar. Hastalar, büyük kas gruplarında ağrı ve zayıflık hissedebilir.

Çalışma: E vitamini eksikliği olan bireylerde periferik nöropati ve ataksi belirtilerinin arttığını gösteren bir çalışma mevcuttur ve E vitamininin antioksidan özelliklerinin sinir hücrelerini koruyucu etkisini vurgulamaktadır.

Kaynak: Harding, A. E., & Muller, D. P. R. (1989). “Vitamin E deficiency and neurological disease.” Annual Review of Nutrition, 9(1), 207-227

Görme Problemleri

E vitamini, retina hücrelerini oksidatif zararlardan korur. E vitamini eksikliği, retina sağlığını olumsuz etkileyebilir ve retinopati, bulanık görme ve gece körlüğü gibi göz sorunlarına yol açabilir.

Çalışma: E vitamini eksikliğinin görme fonksiyonları üzerindeki etkilerini inceleyen bir araştırma, E vitamini eksikliği yaşayan bireylerde retina hücrelerinde dejenerasyon ve görme kaybı riskinin arttığını göstermiştir.

Kaynak: Traber, M. G., & Atkinson, J. (2007). “Vitamin E, antioxidant and nothing more.” Free Radical Biology and Medicine, 43(1), 4-15. doi:10.1016/j.freeradbiomed.2007.03.024

Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması

E vitamini eksikliği, bağışıklık işlevlerinde bozulmalara ve dolayısıyla enfeksiyonlara karşı daha yüksek bir risk yaratabilir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması, özellikle yaşlı bireylerde daha sık görülür ve bu durum, sık enfeksiyon geçirme olasılığını artırabilir.

Çalışma: E vitamini eksikliğinin bağışıklık fonksiyonları üzerindeki etkilerini araştıran bir çalışma, düşük E vitamini seviyelerinin yaşlılarda enfeksiyon riskini artırdığını ve bağışıklık yanıtını zayıflattığını göstermiştir.

Kaynak: Meydani, S. N., et al. (2004). “Vitamin E and respiratory infection in the elderly.” The Journal of Infectious Diseases, 189(8), 1921-1931.

Cilt Kuruluğu ve Cilt Problemleri

E vitamini, cilt hücrelerini korur ve cildin nem dengesini sağlar. Eksikliği, ciltte kuruluk, çatlaklar ve hassasiyet gibi sorunlara neden olabilir.

Çalışma: E vitamini eksikliğinin cilt üzerindeki etkilerini araştıran bir çalışma, bu vitaminin eksikliğinde cildin daha kuru ve hassas hale geldiğini, antioksidan korumanın azalmasının cilt yaşlanmasını hızlandırdığını belirlemiştir.

Kaynak: Thiele, J. J., & Ekanayake-Mudiyanselage, S. (2007). “Vitamin E in human skin: Organ-specific physiology and considerations for its use in dermatology.” Molecular Aspects of Medicine, 28(5), 646-667

Kardiyovasküler Hastalıklar

E vitamini eksikliği, damarların oksidatif hasara maruz kalmasına ve ateroskleroz gibi kardiyovasküler hastalıklara yatkınlık oluşturabilir.

Çalışma: E vitamini eksikliğinin kardiyovasküler hastalıklarla ilişkisini araştıran bir çalışma, düşük E vitamini seviyelerinin damar sertliği riskini artırdığını ve kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koymuştur.

Kaynak: Stampfer, M. J., et al. (1993). “Vitamin E consumption and the risk of coronary disease in women.” New England Journal of Medicine, 328(20), 1444-1449.

E Vitamini Eksikliği Neden Olur?

• Malabsorpsiyon bozuklukları
• Genetik faktörler
• Yetersiz beslenme

E vitamini eksikliğinin en yaygın nedenlerinden biri, beslenme yetersizliğidir. Yetersiz yağ tüketen ya da E vitamini açısından zengin gıdalar (örneğin fındık, tohumlar ve yeşil yapraklı sebzeler) yeterince almayan bireylerde bu eksikliğin riski artabilir.

Ayrıca, yağ emilimini etkileyen malabsorbsiyon bozuklukları da E vitamini eksikliğine yol açan önemli bir faktördür. Örneğin, kistik fibrozis veya kronik pankreatit gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları yaşamakta olan bireyler, yağda çözünebilen vitaminlerin emilimini geçirebilirler. Bu da E vitamininin vücutta yeterli miktarda kullanılmasını engelleyerek eksikliğe neden olabilir.

Crohn hastalığı ve çölyak hastalığı gibi inflamatuvar bağırsak hastalıkları da E vitamini emilimini etkileyebilir. Bazı genetik bozukluklar ise E vitamininin vücutta taşınmasını etkileyerek eksikliğe yol açabilir. Özellikle alfa-tokoferol transfer proteini (α-TTP) eksikliği olan bireylerde, E vitamini dokulara yeterince ulaşamayabilir.

Prematüre doğan bebekler, E vitamini depolarını yeterince geliştirmeden doğdukları için bu vitamini yeterince alamayabilir. Sonuç olarak, yenidoğanlarda anemi ve nörolojik bozukluklara yol açabilen E vitamini eksiklikleri görülebilir.

Kronik böbrek hastalığı (KBH) ve metabolik sendrom gibi kronik hastalıklar da E vitamini metabolizmasını etkileyerek eksikliklere neden olabilir. Bu hastalıklar, vücutta artan oksidatif stres ve iltihaplanmaya yol açarak E vitamini ihtiyacını artırır ve eksiklik riskini yükseltir.

E Vitamini Eksikliği Kimlerde Görülür?

E vitamini eksikliği, belirli sağlık sorunlarına sahip bireylerde ve bazı özel durumlarda görülebilir. Normalde sağlıklı bireyler, E vitaminini yeterince alabilir; çünkü bu vitamin birçok gıda çeşidinde bolca bulunmaktadır. Ancak belirli gruplar eksiklik açısından daha fazla risk taşır.

Kistik fibrozis, pankreatit, safra yolları tıkanıklığı ve Crohn hastalığı gibi sindirim sistemi hastalıkları olan kişilerde E vitamini emilimi azalabilir. Özellikle çölyak hastalığı gibi inflamatuvar bağırsak hastalıkları bu risk oranını artırabilir.

E vitamini taşınması ve metabolizmasını etkileyen genetik hastalıklara sahip bireylerde eksiklik daha yaygın olabilir. Abetalipoproteinemi veya Ataksi ile E vitamini eksikliği (AVED) gibi nadir genetik hastalıklar, vücudun E vitaminini muhafaza etme ve taşıma kapasitesini etkileyebilir.

Prematüre doğan bebekler, doğumdan önce yeterli E vitamini depolayamadıkları için risk altında olabilirler. Düşük yağ içeren diyet uygulayan bireylerde eksiklik riski artabilir. Özellikle diyetlerinde yeterli miktarda yağ olmayanlar, bu vitaminin emiliminde zorluklarla karşılaşabilirler.

Yaş ilerledikçe vücudun vitamin emilim kapasitesi azalabilir. Ek olarak, yaşlılardaki beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler ve çeşitli sağlık sorunları, E vitamini eksikliği riskini artırabilir. Yaşlı bireylerin bağışıklık sistemini desteklemek için bu vitamina daha fazla gereksinim duydukları bilinmektedir.

Çalışma: Traber, M. G. (2014). Vitamin E inadequacy in humans: causes and consequences. Advances in nutrition, 5(5), 503-514.

Bulgular: Bu inceleme, yetersiz α-tokoferol durumlarının olumsuz etkilerine dair mevcut bilgileri değerlendirmiş ve araştırma yolları için önerilerde bulunmuştur.

Kaynak: Linus Pauling Institute

E Vitamini Eksikliği Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

E Vitamini Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?

E vitamini eksikliği, çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında; kas zayıflığı, denge kaybı, görme problemleri ve bağışıklık sistemindeki zayıflık yer alır. Ayrıca ciltte kuruluk ve soyulma, saç dökülmesi ile ciltte yaşlanma belirtilerinin hızlanması gibi sorunlar da gözlemlenebilir.

E Vitamini Neden Düşer?

E vitamini seviyeleri, çeşitli faktörlere bağlı olarak azalabilir. Bu faktörlerden bazıları yetersiz beslenme, sindirim sistemi bozuklukları ve diğer sağlık sorunlarıdır. Özellikle yağ emiliminde problem yaşayan bireylerde, E vitamini emilimi ciddi şekilde azalma gösterebilir.

En doğru bilgiler ve sağlıklı sonuçlar için uzman doktor desteği alınız. İçeriğimizdeki bilgiler reçete niteliği taşımamaktadır. Sağlıklı günler dileriz…

K Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

A Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

E Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur? Listesi

E Vitamini Faydaları, Cilde Faydaları, Ne İşe Yarar?