Artroskopi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Artroskopi, eklem hastalıklarının teşhis ve tedavisinde kullanılan, az invaziv bir cerrahi tekniktir. Bu yöntem, küçük bir kamera ve cerrahi araçlarla eklem içindeki problemleri görselleştirip müdahale etmek için kullanılır. Genelde diz, omuz, bilek ve kalça gibi büyük eklemlerde uygulanır. Kısa iyileşme süresi ve düşük yara izi gibi avantajlarıyla, ameliyat sonrası dönemin daha konforlu geçmesine yardımcı olur.

Artroskopi Nedir?

Minimal invaziv bir cerrahi prosedür olan artroskopi, eklem problemlerinin çözümünde kullanılan bir yöntemdir. “Artro” (eklem) ve “skopein” (gözlem) kelimelerinin birleşiminden oluşan bu terim, eklem içindeki yapıları doğrudan görüntüleme imkanı sunar. Cerrah, geleneksel yöntemlere göre daha az travmatik bir yaklaşım sergileyerek hastaların iyileşme sürecini hızlandırır.

En büyük avantajlarından biri, tanı sürecine önemli katkısıdır. Eklem ağrılarının kaynağı, hareket kısıtlılıkları veya şişlik gibi sorunların nedenlerini belirlemek için kullanılan artroskopi, görüntüleme yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda kesin sonuçlar verir. Kıkırdak hasarları, bağ yırtıkları, menisküs problemleri ve sinovyal zar iltihaplanmaları gibi pek çok sorun doğrudan gözlemlenebilir. Böylece cerrah, tanıyı ve tedaviyi aynı işlem sırasında uygulama imkanı bulur.

Artroskopi Ameliyatı Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Eklem rahatsızlıklarının teşhis ve tedavisinde sıklıkla kullanılan bu yöntem, özellikle büyük eklemlerde (diz, omuz, kalça, ayak bileği ve dirsek) hastaların yaşam kalitesini artırmayı amaçlar. Hem spor yaralanmaları hem de yaşlanma veya dejeneratif hastalıklarla ilgili problemlerde etkili bir çözüm sunar. Artroskopi ile doku hasarları, bağ yırtıkları ve kıkırdak problemleri minimal invaziv bir şekilde tedavi edilebilir. Artroskopi ameliyatı genellikle aşağıdaki hastalıklarda uygulanır:

• Spor Yaralanmaları: Menisküs yırtıkları, çapraz bağ yırtıkları ve yan bağ yaralanmaları ile spor aktiviteleri sırasında oluşan kıkırdak hasarlarının onarımı.
• Kireçlenme (Osteoartrit): Eklem içindeki kıkırdak dokusunun aşınması sonucunda meydana gelen ağrı ve hareket kısıtlılıkları.
• Romatizmal Hastalıklar: Romatoid artrit gibi iltihaplı hastalıkların sinovyal zarında görülen sorunların tedavisi, eklem içi sıvı dengesizlikleri ve iltihaplenmenin giderilmesi.
• Kıkırdak Problemleri: Kondromalazi patella, eklem kıkırdağının onarımı veya yenilenmesi.
• Eklemdeki Gevşek Cisimler: Eklemin içinde hareket eden kemik veya kıkırdak parçalarının çıkarılması, bu parçaların neden olduğu ağrı ve hareket kısıtlılıklarının giderilmesi.
• Eklem Enfeksiyonları: Akut veya kronik enfeksiyonların temizlenmesi ve tedavisi, eklem içindeki sıvının alınarak laboratuvar analizi yapılması.
• Omuz Problemleri: Rotator manşet yırtıkları, omuz impingement sendromu ve omuz instabilitesi. Donuk omuz (adhesive capsulitis) gibi hareketi kısıtlayan hastalıklar.
• Kalça ve Ayak Bileği Sorunları: Kalça impingement sendromu, labrum yırtıkları gibi problemler ve ayak bileği burkulmaları sonucu ortaya çıkan bağ hasarları.
• Eklem Kıkırdağı ve Bağ Rekonstrüksiyonu: Kıkırdak nakli veya rekonstrüksiyon işlemleri. Bağların yeniden yapılandırılması ve güçlendirilmesi.

Artroskopi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bu prosedür genellikle lokal, spinal veya genel anestezi altında gerçekleştirilir. Anestezi yöntemi, eklemdeki problemi ve hastanın genel sağlık durumunu dikkate alarak belirlenir. Ameliyat sırasında cerrah, ufak bir kesi açarak artroskop adı verilen bir aleti eklem içine yerleştirir. Artroskop, ucunda yüksek çözünürlüklü bir kamera bulunan ince, tüp şeklindeki bir cihazdır. Bu cihaz eklem içindeki görüntüleri monitöre aktararak cerraha detaylı bir bakış sunar. Artroskopi sırasında, görüntülerin daha net olabilmesi için steril bir sıvı eklem boşluğuna enjekte edilir. Bu sıvı, eklemi genişleterek cerrahın çalışma alanını daha iyi görmesini sağlar ve hasarlı bölgeleri inceleme fırsatı sunar.

Ameliyat sırasında, kullanılan artroskopik aletler diğer küçük kesilerden eklem içine yerleştirilir. Bu aletler, cerrahın belirli bölgelere ulaşmasını ve gerekli işlemleri hassas bir şekilde yapmasını sağlar. Prosedür genellikle 30 dakika ile 2 saat arasında sürer. Ameliyat sonlandığında artroskop ve cerrahi aletler alınır, ardından kesiler dikiş veya bantlarla kapatılır. Bu küçük kesiler, geleneksel açık cerrahiden daha az iz bırakır, böylece hastaların iyileşme sürecini hızlandırır. Ayrıca, artroskopinin minimal invaziv olması, enfeksiyon riskini de azaltır. Ameliyat sonrası hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir ve kısa bir dinlenme sürecinin ardından normal aktivitelerine dönebilirler.

Artroskopi Ameliyatı Sonrası Yaşam

Ameliyat sonrası süreç, yapılan işlemin türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Artroskopi, açık cerrahiye göre daha az ağrılı bir yöntemdir ve küçük kesimlerden dolayı enfeksiyon riski de oldukça düşüktür. Ancak, tam iyileşme için dikkatli bir rehabilitasyon programı gereklidir. İlk günlerde ameliyat bölgesinde şişlik, hassasiyet ve hafif ağrı olması normaldir; bu durum, doktor tavsiyeleri doğrultusunda ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlarla kontrol edilebilir. Ayrıca, şişliği azaltmak için düzenli olarak soğuk kompres uygulanması önerilir. Ameliyat edilen eklemin hareket kabiliyetini desteklemek ve iyileşmeyi hızlandırmak amacıyla fizyoterapi genellikle sonraki adım olarak planlanır. Fizyoterapi programı, bireyin ihtiyaçlarına göre düzenlenir ve kas gücünün yeniden kazanılmasına, eklem hareketliliğinin artırılmasına odaklanır.

Artroskopi sonrası hastalar genellikle birkaç gün içinde günlük yaşantılarına dönebilirler. Ancak yoğun fiziksel aktivitelerden veya spor yapmaktan kaçınılmalıdır. Bu süreçte doktorun önerdiği rehabilitasyon egzersizlerini düzenli olarak yapmak önem taşır. Sporcular için, tam performansa dönmeden önce kontrollü bir iyileşme süreci gereklidir. Eklem üzerindeki yükün azaltılması ve sağlıklı bir iyileşme süreci için koltuk değneği veya destek ekipmanları kullanılabilir. Artroskopi ameliyatı sonrası yaşam için öneriler şunlardır:

• Doktorun önerdiği ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar kullanılmalıdır.
• Ameliyat bölgesine 15-20 dakika aralıklarla soğuk kompres uygulanmalıdır.
• Eklemi yukarıda tutarak kan dolaşımını desteklemek şişliği azaltabilir.
• Eklem hareketliliğini artırmak ve kas gücünü yeniden kazanmak için fizyoterapi programına düzenli katılım önemlidir. Başlangıçta hafif egzersizlerle başlayarak zamanla yük artırılabilir. Doktor ve fizyoterapistin talimatlarına uyulmalıdır.
• Hafif günlük aktiviteler genellikle birkaç gün içinde yapılabilir; ancak spor ve yoğun fiziksel aktivitelerden, tam iyileşme sağlanana kadar kaçınılmalıdır.
• Eklem üzerinde yük oluşturan hareketlerden uzak durulmalıdır.

Artroskopi ameliyatı sonrası yaşam, dikkatli bir bakım ve düzenli bir rehabilitasyon süreci ile oldukça konforlu hale getirilebilir. Minimal invaziv yaklaşım sayesinde hastalar genellikle kısa sürede günlük aktivitelerine dönebilirler. Ancak ameliyat sonrası başarı için doktorun önerilerini takip etmek önemlidir. Düzenli fizyoterapi ve yaşam tarzı değişikliklerine dikkat ederek, sağlıklı bir iyileşme süreci geçirmeniz mümkün olacaktır.