Balanit Nedir ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Balanit, erkeklerde penis başı (glans) ve zaman zaman sünnet derisinin iltihaplanmasıyla meydana gelir. Genellikle yetersiz hijyen, enfeksiyonlar veya cilt problemleri nedeniyle oluşur. Sünnetsiz erkekler ve çocuklarda daha sık görülmektedir. Belirtileri hafif kızarıklıktan ciddi ağrı ve şişliğe kadar değişiklik gösterebilir. Tekrar eden iyi hijyen uygulamaları ve uygun tedavi ile çoğu durumda hızla iyileşebilir. Ancak enfeksiyon veya sistemik hastalıklara bağlı durumlarda daha detaylı bir tıbbi değerlendirme gerekebilir.

Balanit Nedir?

Penis başının (glans) iltihaplanması olarak tanımlanan bir sağlık sorunudur. Özellikle sünnetsiz erkeklerde daha yaygındır çünkü sünnet derisi altında sıvı ve mikropların birikmesi enfeksiyon riskini artırabilir. Bakteriyel veya mantar enfeksiyonları, cilt hastalıkları, alerjik reaksiyonlar veya tahriş edici maddeler nedeniyle meydana gelebilir. Belirtileri arasında kızarıklık, şişlik, yanma hissi, kaşıntı ve kötü kokulu akıntı bulunur. Aşırı durumlarda idrar yaparken ağrı ya da sünnet derisinde sertleşme gibi komplikasyonlar gelişebilir. Balanit genellikle benign bir durum olmasına rağmen, ihmal edildiğinde kronikleşebilir veya tekrarlayan enfeksiyonlara sebep olabilir.

Farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen hastalığın en yaygın nedenleri arasında kötü hijyen alışkanlıkları, sık antibiyotik kullanımı, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, alerjik reaksiyonlar ve bağışıklık sisteminin zayıflığı sayılabilir. Özellikle diyabet hastalarında yüksek kan şekeri seviyeleri mantar ve bakterilerin çoğalması için uygun bir ortam oluşturduğundan, balanite yakalanma riski artmaktadır.

Balanit Çeşitleri Nelerdir?

Çeşitli nedenlerdeki iltihaplanmalar farklı klinik tablolarla sınıflandırılabilir. Enfeksiyonlara, tahrişe veya alerjik reaksiyonlara bağlı türleri bulunmaktadır. Genellikle tedavi edilmezse kronikleşerek ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Balanit türleri arasında en sık rastlananlar enfeksiyöz balanit, irritan balanit ve alerjik balanittir. Her biri farklı sebeplerle gelişir. Bazı örnekler mantar enfeksiyonlarına bağlı iken, bazıları otoimmün hastalıklarla ilişkili olabilir. Balanit çeşitleri şunlardır:

• Enfeksiyöz Balanit: Bakteriyel, viral ya da mantar enfeksiyonlarından kaynaklanan iltihaplanmadır. En sık görülen nedenlerden biri Candida (mantar) enfeksiyonlarıdır. Bunun yanında, yetersiz hijyen ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar da bu türe neden olabilir.
• İrritan Balanit: Aşırı hijyen uygulamaları, sert sabunlar, kimyasal içerikli bakım ürünleri ve sürtünme gibi faktörlerden kaynaklanır. Penis derisinin tahriş olması ile birlikte kızarıklık ve kaşıntı meydana gelir.
• Alerjik Balanit: Lateks kondomlar, parfümlü kremler veya sabunlara yönelik alerjik reaksiyonlardan ortaya çıkar. Kaşıntı, yanma ve ödem ile karakterizedir.
• Zoon Balaniti: Orta yaş ve üzerindeki erkeklerde görülen, genellikle sebebi bilinmeyen ve kronik bir seyre sahip olan balanit türüdür. Kırmızı lekeler ve parlak, pürüzsüz bir yüzeyle kendini gösterir.
• Lichen Sclerosus (Balanitis Xerotica Obliterans): Kronik bir deri hastalığı olan liken sklerozusa bağlı gelişir. Penis başında beyaz plaklar, skar dokusu ve daralmalar gözlemlenebilir.
• Pseudobalanit: Gerçek bir iltihaplanma olmaksızın, dış etkenlerden kaynaklanan geçici kızarıklık ve hassasiyetle karakterizedir.

Balanit, hafif kızarıklık ve kaşıntıdan ciddi ağrı ve akıntıya kadar farklı şikayetlere yol açabilir. Hastalığın geçişine bağlı olarak belirtiler artabilir, bazen idrar yaparken yanma hissi oluşabilir. Enfeksiyon kaynaklı balanitlerde kötü kokulu akıntı görülebilirken, alerjik veya irritan balanitlerde genellikle kızarıklık ve yanma öne çıkmaktadır. Ciltte pullanma, hassasiyet ve şişlik gibi belirtiler de sıkça karşılaşılabilmektedir. Balanit belirtileri şunlardır:

• Penis başında kızarıklık ve hassasiyet
• Kaşıntı, yanma ve batma hissi
• Şişlik ve ödem oluşumu
• Deride soyulma veya pullanma
• İdrar yaparken yanma hissi
• Kötü kokulu ve beyazımsı akıntı
• Cinsel ilişki esnasında ağrı veya rahatsızlık hissi
• Deri yüzeyinde minik yaralar veya kabarcıklar

Balanit Belirtileri Nelerdir?

Balanit belirtileri hafif kaşıntı ve kızarıklık seviyesinden, ciddi ağrıya kadar değişiklik gösterebilir. Enfeksiyon ilerledikçe idrar yaparken yanma, şişlik ve akıntı gibi sorunlar gelişebilir. Tedavi edilmediği takdirde cilt tahrişi artarak sünnet derisinde daralma veya yaraya yol açabilen Balanit belirtileri şu şekildedir:

• Penis başında kızarıklık ve şişlik: İltihap nedeniyle bölge tahriş olabilir.
• Kaşıntı ve yanma hissi: Özellikle idrar yaparken rahatsızlık hissedilebilir.
• Ağrı ve hassasiyet: Penis başında dokunmaya karşı duyarlılık artabilir.
• Beyaz veya sarı akıntı: Mantar veya bakteriyel enfeksiyona bağlı akıntı olabilir.
• Kötü koku: İltihaplanma sonucu kötü kokulu salgılar oluşabilir.
• Deride çatlaklar ve tahriş: İleri vakalarda sünnet derisinde kuruluk ve yaralar meydana gelebilir.
• Sünnet derisinin geriye çekilmesinde zorluk: Ciltte sıkışma ve daralma hissi görülebilir.

Balanit Neden Olur?

Balanit, enfeksiyonlar, tahriş edici maddeler ve alerjik reaksiyonlar gibi çeşitli sebeplerle gelişebilir. Özellikle sünnetsiz erkeklerde, sünnet derisinin altına biriken smegma adı verilen salgının tahrişe yol açması nedeniyle daha fazla rastlanır. Mantar (Candida) enfeksiyonları, özellikle diyabet hastalarında ve bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde sık görülmektedir. Bakteriyel enfeksiyonlar da yetersiz hijyen ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklar yüzünden balanit gelişimini tetikleyebilir. Kimyasal içerikli ürünler, parfümlü sabunlar ve sert duş jelleri balanitin diğer yaygın nedenleri arasındadır. Alerjik reaksiyonlar, lateks kondomlar ve bazı kremler veya ilaçlara karşı meydana gelebilir. Cinsel yol ile bulaşan hastalıklar (CYBH), özellikle herpes ve gonore, balanite sebebiyet verebilir. Diyabetik bireylerde yüksek kan şekeri seviyeleri mantar ve bakteriyel enfeksiyonların daha kolay gelişmesine ortam hazırlar. Otoimmün hastalıklar, özellikle liken sklerozus gibi durumlar, balanitin kronikleşmesine neden olabilir. Sünnetsiz erkeklerde sünnet derisinin altında biriken nem ve bakteriler de hastalığa zemin hazırlar.

Balanit Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis süreci genellikle fiziksel muayene ile başlar. Doktor, penis başındaki kızarıklık, şişlik, akıntı gibi belirtileri değerlendirerek ilk teşhisi koyar. Hastanın tıbbi geçmişi de oldukça önemlidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, diyabet gibi kronik hastalıklar ve kullanılan kimyasal ürünler bu değerlendirmeye dâhildir. Şüpheli durumlarda laboratuvar testleri yapılabilir. Mantar ya da bakteriyel enfeksiyondan şüpheleniliyorsa, akıntı veya lezyonlardan alınan örnek mikroskobik inceleme veya kültür testi için laboratuvara gönderilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların varlığını tespit etmek için kan veya idrar testleri yapılabilir. Alerjik reaksiyonlar ve tahrişe bağımlı balanit durumlarında deri yama testleri önerilir. Kronik veya tekrarlayan durumlarda biyopsi işlemi de gerekebilir. Bu işlemde etkilenen bölgeden alınan doku örneği kanser ya da otoimmün hastalıklar açısından incelenir. Teşhis için zaman zaman kan şekeri testleri de istenebilir; çünkü diyabet hastalarında balanit riski daha fazladır.