COVID-19 Geçiren Çocuklarda MIS-C Hastalığına Önem Verin!

Sars CoV-2 virüsüne maruz kalan çocuklarda virüs, bağışıklık sistemini tetikleyerek MIS-C, yani “multisistem inflamatuar sendrom” gelişmesine neden olabilir. Bazı çocuklar COVID-19 enfeksiyonunu belirti göstermeden, yani “asemptomatik” biçimde geçirebilir, veya aile üyeleri enfekte olduğunda çocukta hafif belirtiler olabilir; bu nedenle test edilmemiş olmaları, MIS-C geçirmeyecekleri anlamına gelmez. MIS-C, hastanede yapılacak testlerle kesin tanı konulup, hızlı bir şekilde tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır. Bu hastalık, kalbin dolaşımını sağlayan koroner damarlarda sorunlar yaratarak kalp fonksiyonlarını bozabilir. Dolayısıyla, çocuk sağlığı ve hastalıkları, çocuk enfeksiyon hastalıkları ve çocuk kardiyolojisi gibi farklı disiplinlerin multidisipliner bir yaklaşım sergilemesi ve gerekli tedavilerin düzenlenmesi son derece gereklidir.

Test edilmemiş ya da bilinen COVID-19 tanısı olmayan çocuklarda da MIS-C gelişebilir. Bu noktada, temas geçmişinin sorgulanması oldukça önemlidir. Çocuklar, özellikle ev içi olmak üzere her türlü COVID-19 hastası ile temas riski taşımaktadır ve bu hastalarda, daha önce virüs ile enfekte olup olmadığını belirten antikor testlerinin yapılması gereklidir.

MIS-C, COVID-19 geçiren her çocukta ortaya çıkmaz

COVİD-19’u sessiz ya da çok hafif belirtilerle geçiren çocuklar, genellikle 2-4 hafta sonra (bu süre hastaya göre değişebilir) ciddi belirtilerle sağlık kurumuna başvurarak MIS-C tanısı alabilirler. Bu hastalık, COVID-19 geçiren her çocukta görülmez; hangi çocukta gelişeceğine dair epigenetik faktörler dahil olmak üzere birçok bilinmeyen etken vardır. Bilinen olan, yatkınlığı olan çocuklarda virüsün hastalığa yol açmaması fakat hastalığın tetikleyicisi olmasıdır, yani olayın başlangıç noktasını oluşturmasıdır. COVID-19’un aksine bulaşıcı bir hastalık değildir.

Hastalık belirtilerine dikkat edilmelidir

Bu hastalık nadir olmasına rağmen, ciddi bir durum olduğu için belirtilerinin iyi bilinmesi, ailelerin hekimlere yardımcı olması açısından kritik öneme sahiptir. Önceden geçirilmiş (genellikle 2-4 hafta önce) veya mevcut COVID-19 enfeksiyonu ya da COVID-19 enfekte bir kişi ile temas öyküsü bulunan kişilerde, dirençli ateş başta olmak üzere aşağıdaki belirtilerin varlığı durumunda bu hastalığa dair şüphelenip hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir:

• 24 saatten uzun süren, 38 derecenin üzerinde dirençli ateşin varlığı,
• Bulantı, kusma, ishal, karın ağrısı gibi mide-bağırsak sistemi ile ilişkili belirtiler,
• Vücutta döküntülerin olması,
• Gözlerde çapaklanma olmaksızın kızarıklıklar ve kanlanmalar (konjonktivit),
• Mukoz membranların tutulumu (çatlamış dudaklar, kırmızı-çatlak dil vb.),
• Baş ağrısı,
• Solunum sorunları (hızlı soluma, nefes almada zorluk),
• Kas ve eklem ağrıları,
• El ve ayak derisinde soyulmalar.

MIS-C’nin tedavisi mümkündür

MIS-C, tedavi edilebilir bir hastalıktır. İyi bir tedavi ile kalıcı hasar bırakmayan bu hastalık, tedavi edilmediğinde özellikle koroner damarlar gibi ciddi sağlık problemleri oluşturabilir. Bu hastaların, çocuk kardiyolojisi ve çocuk enfeksiyon hastalıkları gibi ilgili bölümler tarafından hem tanı ve tedavi aşamasında hem de tedavi sonrası süreçte izlenmeleri gerekmektedir.