Kabızlığın Nedenleri ve Çözüm Önerileri Nelerdir?

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin azalması ve dışkının atılmasının zorluğu olarak tanımlanır. Yetersiz lif alımı, beslenme alışkanlıkları veya günlük yaşamda meydana gelen değişiklikler sonucu birçok kişi bu sorunla karşılaşabilir. Eğer kabızlık 3 haftadan daha uzun sürerse ve şiddetli karın ağrısı veya dışkıda kan gibi belirtiler eşlik ediyorsa, bu durum bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu tür durumlar için tıbbi destek almak oldukça önemlidir.
Haftada üçten az bağırsak hareketinin olması, kabızlık olarak kabul edilir. Ancak, dışkılama sıklığı kişiden kişiye değiştiği için bazı bireyler için normalin dışında kalan durumların değerlendirilmesi gerekmektedir. Dışkının kuruluğu, tuvalete giderken zorlanma ve bağırsakların tam olarak boşalmadığı hissi gibi belirtiler kabızlık sorununu gösterebilir.

Kabızlığın Belirtileri Nelerdir?

Kabızlık, dışkının vücuttan zor bir şekilde atılması ile karakterize edilen bir durumdur. Bunun dışında aşağıdaki belirtiler kabızlığı işaret edebilir:

• Haftada üçten az bağırsak hareketi
• Dışkının kuru veya sert olması
• Dışkılama sırasında ağrı hissi
• Karın ağrısı ve kramp
• Karın bölgesinde şişkinlik ve mide bulantısı
• Dışkılama sonrası bağırsakların tam olarak boşalmadığı hissi

Kabızlık Nedenleri Nelerdir?

Kabızlık, kalın bağırsağın dışkıdan fazla su emmesi sonucunda meydana gelen bir durumdur. Aşırı su emilimi, dışkının kurumasına ve sertleşmesine neden olur, bu da atılımını zorlaştırır. Yiyecekler sindirim kanalında ilerlerken, bağırsaklar besinleri yavaşça emer. İnce bağırsaktan kalın bağırsaklara geçen kısmen sindirilmiş besinler artık haline gelir. Atık tekrar kalın bağırsağa geldiğinde, içindeki su kalın bağırsak tarafından emiler. Kabızlık olduğunda bu süreç yavaşlar ve dışkı kurur ve sıkılaşır.

Yaşam tarzı faktörleri, sağlık sorunları ve bazı ilaçlar kabızlığa yol açabilir. Yeterince lif tüketmemek, su içmemek ve hareketsizlik bu durumu tetikleyebilir. Seyahat, diyet veya uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler de kabızlık sebeplerindendir. Stres, aşırı süt ve peynir tüketimi gibi durumlar da düşüşe neden olabilir.

Bazı ilaçlar da kabızlığa neden olabilir. Nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar, kodein ve oksikodon gibi güçlü ağrı kesiciler, kabızlık şikayetlerini artırabilir.

Ayrıca, hipotiroidizm, kolorektal kanser, irritabl bağırsak sendromu, bağırsak tıkanıklığı ve divertikülit gibi sağlık sorunları da kabızlık gelişiminde etken olabilir.

Hamilelik döneminde de fiziksel değişiklikler nedeniyle kabızlık yaygın bir şikayet olmaktadır.

Kabızlık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kabızlık hafif veya orta dereceli olduğunda evde tedavi edilebilir. Ancak, bağırsak tıkanıklığı gibi durumların eşlik ettiği kabızlık için hastanede tedavi gerekebilir.

Kabızlık genellikle yaşam tarzı değişiklikleri, beslenme düzenine dikkat ve stresin azaltılması ile tedavi edilebilen bir durumdur. Egzersiz, bağırsak hareketliliğini artırmak için oldukça faydalıdır. Yapılacak değişikliklerle, daha sağlıklı bir dışkılama düzenine ulaşmak mümkündür.

Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olmazsa, doktor lif takviyesi ve farklı ilaçlar önerebilir. Müshil kullanımı da doktor kontrolünde kabızlık şikayetlerini azaltabilir.

Bazı durumlarda kabızlık tedavisi için cerrahi müdahale gerekebilir. Kolon yapısındaki yapısal sorunlar kabızlığa yol açıyorsa, cerrah önerilebilir. Bağırsak tıkanıklığı, anal fissür veya rektal prolapsus gibi tıbbi durumlarda da cerrahi müdahale gerekebilir.

Kabızlığa İyi Gelen İpuçları

Kabızlık için evde yapılacak müdahalelerde, yaşam tarzında değişiklikler önerilmektedir. Bu noktada beslenme düzeninde değişiklikler ve sıvı alımına dikkat ilk sırada yer alır. Kabızlık yaşayan bireylerin günde daha fazla su tüketmeleri önerilir. Dehidratasyon nedeniyle oluşan kabızlık, yeterli su alımıyla önlenebilir. Ayrıca, dehidratasyona yol açabilen kafeinli içeceklerden uzak durulmalıdır. Meyve suyu ve aşırı şekerli içeceklerin tüketimine de sınırlama getirilmesi yararlıdır.

Kabızlık şikayeti olan kişilerin işlenmiş etlerden, kızartmalardan ve basit karbonhidrat içeren gıdalardan kaçınmaları önerilir. Bunun yerine tam tahıllar, taze sebze ve meyveler günlük beslenmeye eklenmelidir. Böylece günlük lif alımı artırılarak bağırsak hareketliliği desteklenebilir.

Hamilelikte Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Hamilelikte kabızlık oldukça yaygın bir durumdur. Uzun sürdüğünde, bu kadınlarda ciddi rahatsızlıklar meydana getirebilir. Alınacak bazı önlemlerle kabızlık gelişimi önlenebilir. Hamilelikte yeterli sıvı alımı, birçok fizyolojik süreci desteklediği gibi bağırsak hareketlerini de artırır. Bu nedenle hamile kadınların su tüketimine dikkat etmeleri önerilmektedir. Kuru erik suyu gibi sıvılardan faydalanmak da etkili olabilir. Günlük beslenmeye lifli gıdalar eklenmesi, meyve, sebze ve tam tahıldan zengin bir plan izlenmesi önerilir. Ayrıca hamilelik sırasında yapılacak fiziksel aktiviteler de faydalıdır. Yapılan değişikliklere rağmen kabızlık devam ederse, doktor uygun müshil veya dışkı yumuşatıcı ilaçlar önerebilir.

Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Bebeklerin karın kasları zayıf olduğu için bağırsak hareketleri sırasında sıkıntı yaşayabilirler. Birkaç dakika süren ıkınmayla çıkan yumuşak dışkı durumunu kabızlık olarak değerlendirmek doğru değildir. Bebeklerde kabızlık genellikle katı gıdalara geçişle ortaya çıkar. Bu durumda günlük beslenmeye su ve meyve suyu eklenmesi bebeğin bağırsak hareketliliğini artırabilir. Elma, kuru erik ve armut suyundan faydalanmak etkili olabilir. Eğer yaşları uygunsa bebeklerin beslenmesine tam buğday veya yulaf eklenebilir.

Kabızlığı Önlemeye Yardımcı Besinler

Bazı besinler, yüksek lif ve su içeriği sayesinde kabızlık şikayetini önlemeye yardımcı olabilir. Günlük beslenmeye eklenmeleri, lif alımını artırarak bağırsak hareketliliğini sürdürebilir. Tam tahıllar, taze ve kuru meyveler, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagiller özellikle faydalıdır. Kuru erik, portakal, ananas, çilek ve mango gibi yüksek lifli meyveler öne çıkmaktadır.