Koronavirüs Belirtileri Nedir? | Anadolu Sağlık Merkezi
2019’un sonlarında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip Coronavirus, birçok kişiyi, özellikle sağlık otoritelerini endişelendiren bir virüstür. Bu virüs, Covid-19 olarak adlandırılmıştır. İlk andan itibaren yoğun araştırmalar yapılmakta; Covid-19, iki yıl içerisinde birçok insanın hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Günümüzde çeşitli yöntemlerle geliştirilen farklı aşı türleri bulunmaktadır. Ancak virüsler de hayatta kalma mücadelesi verdiklerinden, Covid-19 virüsü de ilk günlerden bu yana birçok mutasyon göstermiştir. Bu mutasyonlar, aşıların etkinliğini azaltmıştır. Omicron ve Delta gibi yeni varyantlar ve aşıların bu varyantlara karşı etkinliği hakkında daha fazla bilgi yazımızda mevcuttur.
Koronavirüsler, insanlarda ve hayvanlarda enfeksiyonlara sebep olabilen çok çeşitli bir virüs ailesidir. Bazı koronavirüs türleri, insanlarda hafif üst solunum yolu hastalıklarına neden olurken, SARS-CoV ve MERS-CoV gibi diğerleri daha ciddi solunum yolu hastalıkları yaratabilmektedir. 2019’un sonlarında, SARS-CoV-2 adı verilen yeni bir koronavirüs Çin’de ortaya çıkmış ve hızla dünyaya yayılmıştır. Bu virüs, COVID-19 olarak bilinen bir solunum hastalığına neden olmaktadır ve solunum güçlüğü ile zatürre gibi potansiyel olarak ciddi komplikasyonlar göstermektedir.
Coronavirus Belirtileri Nelerdir?
Yeni Coronavirus Hastalığı (COVID-19), Aralık 2019’da Çin’in Wuhan Eyaleti’nde ortaya çıkmış ve hızla tüm dünyaya yayılmıştır. Damlacık yoluyla insandan insana bulaşan koronavirüsün yaygın belirtileri şunlardır:
- Öksürük
- Yüksek ateş
- Kas ve eklem ağrısı
- Tat ve koku kaybı
- Nefes darlığı
Bunlar yaygın belirtiler olmakla birlikte, bazı durumlarda daha az yaygın semptomlar da gelişebilir:
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Ishal, mide bulantısı ve kusma gibi gastrointestinal belirtiler
- El ve ayak parmaklarında renk değişikliği
- Cilt döküntüsü
Delta Varyantı Nedir?
Virüsler canlıdır ve diğer canlılar gibi sürekli değişim geçirirler. Bu değişimlerin başlıca sebeplerinden biri hayatta kalma mücadelesidir. Bazen bu değişimler salgının seyrini olumlu yönde etkilerken, bazen de virüsün daha hızlı yayılmasına ve daha ölümcül hale gelmesine yol açabilir. Yeni tür Coronavirus, ilk ortaya çıktığı günden bu yana birçok değişim göstermiştir. Virüsün gen dizilimindeki önemli farklılıklar mutasyon olarak adlandırılır. Bazı mutasyonlar, varyant olarak adlandırılan ve orijinal virüsten oldukça farklı gen dizilimine sahip virüsler üretir. Dünya Sağlık Örgütü, yeni varyantlara Yunan alfabesindeki harflerle isim vermektedir. Covid-19’un bilinen ilk varyantı, 2020 yılının son aylarında İngiltere’de ortaya çıkan Alfa varyantıdır. Bunu Güney Afrika’daki Beta, Brezilya’daki Gama, Hindistan’daki Delta ve yine Güney Afrika’daki Omicron varyantları izlemiştir.
Delta Virüsünün Belirtileri Nelerdir?
Delta ve Omicron varyantları hızlı yayılım gösterdikleri için günümüzde hâlâ etkilerini hissettirmektedir. Hindistan’daki vakaların hızlı artışının nedeni olarak Delta varyantı öne çıkmaktadır. Delta varyantı, kısa sürede 80’den fazla ülkede etkili olmuş ve yüksek bulaşıcılık sergilemiştir. Bu varyantta, virüsün dikensi proteinlerinde meydana gelen değişiklikler, ACE reseptörlerine bağlanma katsayısını artırmaktadır. Sonuç olarak Delta varyantı kaynaklı Covid-19 vakaları, diğer varyantlardaki gibi damlacık yoluyla bulaştığı halde, farklı klinik semptomlarla kendini gösterebilmekte ve bazı hastalarda daha ağır tablolara neden olabilmektedir. Delta varyantının belirtileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Burun akıntısı
- Boğaz ağrısı
- İnatçı ateş
- Kalıcı öksürük
- Nefes darlığı
Omicron Varyantı Nedir?
Omicron varyantı, ilk olarak 2022 yılının sonlarında Güney Afrika’daki yetkililer tarafından dünya kamuoyuna duyurulmuştur. Bu varyantın, Güney Afrika’da hızlı bir şekilde vakaların artışına yol açtığı düşünülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü, Omicron varyantını endişe verici varyantlar sınıfına dahil ederek ülkeleri tedbirleri artırmaları konusunda uyarmıştır. Omicron varyantı, damlacık yoluyla bulaşmaktadır ve virüsün gen diziliminde en fazla mutasyonun saptandığı varyantlardan biridir. Bu mutasyonlar, virüsün hücrelere tutunmasını sağlayan çıkıntılarda yoğunlaşmış, bu da virüsün bulaşma katsayısında ciddi bir artışa neden olmuştur.
Omicron Virüsünün Belirtileri Nelerdir?
Omicron varyantının belirtileri, soğuk algınlığı belirtileri ile benzerlik göstermektedir. Covid-19’un ilk vakalarında daha çok tat ve koku kaybı bildirilirken, Omicron varyantı ile enfekte olan hastalarda burun akıntısı, baş ağrısı gibi soğuk algınlığına benzeyen semptomlar görülmektedir.
Bu durum, hastaların test yaptırma konusunda tereddüt etmesine ve enfeksiyonu daha fazla kişiye yaymasına sebep olmaktadır. Araştırmalarda, Omicron varyantının ağır hastalık yapma oranında artış görülmemiştir; fakat virüsün yayılma hızının oldukça yüksek olması, bağışıklık sistemi zayıf olan ya da kronik hastalıkları bulunan kişilerde ağır tablolarla seyredebileceği anlamına gelmektedir.
Aşıların Coronavirus Varyantlarına Etkisi Nedir?
Coronavirus ile enfekte olan hastalar, farklı tedavi yöntemleriyle tedavi edilmektedir. Son zamanlarda onaylanan yeni ilaçların bazıları ülkemizde kullanılmaya başlanmıştır. Ancak en önemli korunma yolu, henüz hasta olmaktan kaçınmaktır. Bu doğrultuda, bilim insanları Covid-19 pandemisinin başladığı günden bu yana büyük bir özveri ile çalışmakta ve virüsle savaşmak için etkili aşılar geliştirilmiştir. Bu aşılar, hızla geliştirilmiş ve birçok insanın hastaneye yatışının ya da yaşamını yitirmesinin önüne geçmiştir. Covid-19 aşılarından ilki, virüsün zayıflatılmış formunu içeren inaktif aşıdır; örneğin Sinovac’tır. Dünya genelinde yaygın olarak kullanılan bir diğer aşı türü ise yeni teknolojiler kullanılarak geliştirilen mRNA aşılarıdır; bu aşıların arasında BioNTech bulunmaktadır. Bu aşılar sayesinde virüs kaynaklı ölüm oranlarında ciddi bir azalma gözlemlenmiştir. Ancak yeni varyantların ortaya çıkmasıyla birlikte, bilim insanları aşının bu varyantlar üzerindeki etkinliği konusunda kaygılar taşımaktadır. Delta varyantında aşıların etkinliğinde büyük bir azalma görülmezken, Omicron varyantının mevcut aşılardan kaçmasının daha kolay olduğu ve aşının yetersiz kaldığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle birçok ülke, 2 doz aşı olmuş kişilerin üzerinden 3 aydan uzun süre geçmişse 3. doz hatırlatma aşısı olmalarını önermektedir.
Virüslerin dış yüzeylerinde bulunan dikensi proteinler, virüslerin hücrelere tutunmalarını sağlar. Aşılar sayesinde virüsü tanıyan bağışıklık sistemi, bu dikensi proteinlere karşı antikor üreterek kişileri ağır hastalıktan korumaktadır. Ancak, dünya genelinde yaygın olarak kullanılan aşılar, virüsün ilk haline göre geliştirildiği için, özellikle Omicron varyantının mevcut aşılardan kaçma olasılığı daha yüksektir. Ancak, aşının Omicron karşısında tamamen etkisiz olduğu söylenemez; mevcut aşılar, ağır hastalıktan korunmada oldukça etkilidir.
Omicron varyantının ağır hastalık yapma oranı, diğer varyantlara göre daha az olsa da, aşılarını tamamlamayan ve kronik hastalığı olan kişilerde ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu yüzden, pandeminin başından beri uygulanan tedbirleri sürdürmek; maske, mesafe ve hijyen kurallarına dikkat etmek ve aşılama takvimini tamamlamak önem arz etmektedir. Omicron’a karşı, 2 doz aşı olmuş kişiler için 3 aşı yapılması etkili bir korunma yöntemi olarak kabul edilmektedir.
Kimler Risk Altında?
65 yaş üstü bireyler, kronik hastalığı olanlar ve obezite sorunu yaşayan kişiler risk grubundadır. Aşağıdaki hastalıklara sahip olan bireylerin koronavirüsten korunma hususunda daha fazla özen göstermesi gerekmektedir:
- Kanser
- Kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı gibi ciddi kalp rahatsızlıkları
- Kronik böbrek hastalığı
- KOAH
- Vücut kitle indeksi (BMI) 30 veya daha yüksek olanlar
- Tip 2 diyabet
Ancak sadece risk grubundaki bireyler değil, herkes koruyucu önlemlere uymalıdır.
Grip ve Coronavirus Birbirinden Nasıl Ayrılır?
Her iki virüsün de ortak belirtileri ateş, öksürük, nefes darlığı, halsizlik, boğaz ağrısı, burun akıntısı veya tıkanıklığı, eklem ağrıları ve baş ağrısı olmasına rağmen, farklı semptomlarla da ayrılabilirler.
COVID-19; gripten farklı olarak, ishal, mide bulantısı, kusma, koku ve tat kaybı, konsantrasyon bozukluğu ve bilinç bulanıklığı gibi belirtiler daha belirgin şekilde ortaya çıkabilir. Bu belirtiler görüldüğünde bir sağlık kuruluşuna başvurmak ve test yaptırmak önemlidir, özellikle göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi ve şiddetli baş ağrısı gibi ağır belirtiler mevcutsa hızla bir hastanenin acil servisine gitmek gerektiği unutulmamalıdır.
|
Hastalık |
Birincil Belirti |
İkincil Belirti |
|
Coronavirus |
|
|
|
Grip |
|
|
|
Nezle |
|
|
|
Alerji |
Coronavirus Tedavi Yöntemleri Neler?
Türkiye’de şu anda COVID-19 hastalığı için antiviral olarak favipiravir içeren ilaçlar uygulanmaktadır. Ayrıca belirtileri hafifletmek amacıyla ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçlar ve vitamin takviyeleri sağlanmaktadır. Eğer hastada solunum problemleri gelişirse, hastanede oksijen tedavisi, kortizon ve anti-sitokin ilaçları, plazma tedavisi ve ECMO gibi yöntemler uygulanmaktadır.
Koronavirüs Hakkında En Çok Sorulan Sorular
COVID-19 Akut Akciğer Yetersizliğine Sebep Olur mu?
Ağır vakalarda “ARDS” yani akciğerin yetersizliği durumu meydana gelebilir. Bu hastalar yapay solunum cihazlarına bağlanarak izlenmektedir.
COVID-19 Olan Çocuğunu Emzirebilir mi?
Favipiravir içeren ilaç kullanırken emzirme mümkün değildir. İlaç kesildikten sonra maske ve el hijyenine dikkat ederek emzirebilirsiniz.
Coronavirus’e Yakalananlar Nasıl Beslenmeli?
Özel bir beslenme önerisi bulunmamaktadır; fakat sağlıklı beslenmek, şekeri azaltmak, sebze ve protein ağırlıklı beslenmek önemlidir. Su tüketimi de oldukça önemlidir.
Coronavirus Geçiren Bir Daha Geçirir mi?
Evet, nadir de olsa, Coronavirus’e yakalanan kişilerin tekrar enfekte olabildikleri gözlemlenmiştir. Bu sebeple maske, mesafe ve hijyen kurallarına pandemi sona erene kadar uyulmalıdır.
COVID-19 Tat ve Koku Kaybı Ne Zaman Geçer?
Genellikle 5 gün ile 6 ay arasında tat ve koku kaybı geçer; bazı hastalarda bu kayıplar kalıcı olabilmektedir.
Maskeler Coronavirus’ten Ne Kadar Korur? Bazen önlem alındığı halde virüse yakalanmak mümkün oluyor, neden?
Hem kişi hem de karşısındaki kişi maskeyi doğru şekilde kullanırsa %90’dan fazla koruma sağlar. Maskenin ağız ve burnu tam kapatması, elle tutulmaması ve kullanılmış maskelerin ortalarda bırakılmaması önerilmektedir.
Coronavirus Ateşi Kaç Gün Sürer?
Bu hastadan hastaya değişiklik göstermekte, bazen 2 günde geçerken, bazı hastalarda 5-7 gün içinde ateş başlayabilir. Bu durumda hastaların mutlaka hastaneye başvurması gerekmektedir.
COVID-19 ile Gribi Nasıl Ayırt Ederiz?
Diğer solunum virüsleri de Coronavirus gibi benzer belirtilerle insandan insana bulaşır. Damlacıklar insanın ağız ve burunlarından çıkan damlacıklarla, hapşırma, öksürme, ve konuşma yoluyla virüsü yayabilir. Semptomlar ortaya çıktığında bir sağlık kuruluşuna başvurup test yaptırmak önemlidir.
Coronavirus Belirtisini Kaç Günde Gösterir?
Virüsle karşılaştıktan genel olarak 4-5 gün sonra belirtiler ortaya çıkmaktadır.
COVID-19’un Çocuklarda Belirtileri Nedir?
Bazı çocuklarda hiç belirti görülmezken, bazılarında yüksek ateş, boğaz ağrısı, öksürük, nefes darlığı gibi belirtilere rastlanabilmektedir.
Hamilelikte Coronavirus Geçirmek Tehlikeli mi?
Evet, ilerleyen haftalarda COVID-19 hastalığı riskli olabilir. Gebelerin virüsten korunmak için titiz davranmaları önerilmektedir.
Korona Cinsel Yolla Bulaşır mı?
Cinsel temas sırasında iki kişi de mesafeyi ihlal eder ve damlacıklar yoluyla virüs yayılabilir; bu nedenle yakın temas risk taşır.
Coronavirus Sırt Ağrısı Yapar mı?
Virüs tüm vücutta kas ve eklemlerde ağrıya neden olabilir; buna sırt ağrısı da dahildir.
Sigara Dumanından Coronavirus Bulaşır mı?
Evet, sigara dumanı içinde virüs barındırabilir ve daha uzak mesafelere gidebilir.
COVID-19 Akut Karaciğer Yetersizliğine Sebep Olur mu?
Hasta tedavi süresinde ilaçlara bağlı karaciğer testlerinde yükselmeler görülebilir; ancak bu durum ilaç kesildiğinde normale döner.
Coronavirus Hamilelikte Bebeğe Zarar Verir mi?
Bu konuda kesin bir bilgi olmamakla birlikte, annenin iyileşmesi durumunda bebeğe zarar gelmeyeceği düşünülmektedir. Bu nedenle hamilelerin ve yakınlarının koruma kurallarına titizlikle uyması önerilmektedir.
Son güncellenme tarihi: 20 Mayıs 2025
Yayınlanma tarihi: 05 Mart 2020
