Nematom Nedir ve Hangi Türleri Vardır?

29/04/2025 Vitamin Rehberi 30 Görüntüleme

Hematom, kan damarlarının zarar görmesi sonucunda, kanın damar dışına sızmasıyla dokular arasında veya vücut boşluklarında birikmesiyle meydana gelen bir kan toplanmasıdır. Travmalar, cerrahi müdahaleler, yüksek tansiyon, kan pıhtılaşma bozuklukları veya bazı ilaçlar hematom oluşumuna yol açabilir.

Hematoma bağlı belirtiler, kanamanın oluştuğu bölgeye, şiddetine ve boyutuna göre değişiklik gösterebilir. Hafif hematomlar cilt altında küçük morluklar olarak görülebilirken, daha ciddi olanlar iç organlarda veya beyinde gelişerek hayati tehlike yaratabilir.

Hematom Nedir?

Travma, cerrahi işlem veya kan damarı yırtılması sonucu, kanın dışarı sızarak belirli bir bölgede toplanmasıyla oluşan bir sağlık sorunudur. Bu durumda, kanın pıhtılaşmasıyla dokular arasında kan göllenmesi meydana gelir ve şişlik, ağrı, renk değişimi gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Hematoma sebep olan durumlar arasında şunlar vardır:

Düşme veya darbe alma sonucu oluşan travmalar,
Kafa travmaları veya beyin sarsıntıları,
Ameliyat sonrası kanama,
Yüksek tansiyon nedeniyle damar yırtılması,
Kan pıhtılaşma bozuklukları,
Kan sulandırıcı ilaç kullanımı.

Hematoma bağlı şikayetler, kanamanın bulunduğu bölgeye göre farklılık gösterir. Cilt altında biriken kan, genellikle morluk ve şişlik olarak kendini gösterirken, beyin içinde ortaya çıkan hematom daha ciddi nörolojik semptomlara neden olabilir.

Hematom Türleri Nelerdir?

Hematoma yol açan faktörler değişiklik gösterirken, hematomun oluştuğu bölgeye bağlı olarak çeşitli türleri bulunmaktadır. Bazı hematomlar hafif seyrederken, bazıları acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Hematom türleri arasında şunlar yer alır:

Subdural Hematom: Beyin ile dura mater arasında oluşan hematomdur. Genellikle kafa travması veya damar yırtılması sonucunda ortaya çıkar. Baş ağrısı, bilinç kaybı ve nörolojik bozukluklar görülebilir ve acil tedavi gerektiren bir durumdur.
Epidural Hematom: Kafatası ile beyin zarı arasında oluşur. Genellikle şiddetli kafa travması veya kırık sonrası gelişir. Bilinç kaybı ve şiddetli baş ağrısı ile kendini gösterebilir.
İntraserebral Hematom: Beyin dokusu içinde kan sızıntısıyla oluşur. Yüksek tansiyon veya kafa travması gibi nedenlerle meydana gelebilir. Nörolojik belirtiler gösterebilir.
Subkutan Hematom: Darbe veya enjeksiyon sonrası cilt altında oluşan yüzeysel hematomdur. Genellikle morarma ve hafif ağrıyla kendini gösterir.
Kas İçi Hematom: Kas içerisinde kan birikmesiyle gelişir ve spor yaralanmaları, darbe veya kan sulandırıcı kullanımı sonucu oluşabilir.
Karın İçi Hematom: İç organların çevresinde veya karın boşluğunda kan birikmesiyle oluşur. Şiddetli karın ağrısı ve tansiyon düşüklüğü gibi belirtiler gösterebilir.
Kulak Hematomu: Genellikle kafa travmaları veya spor yaralanmaları sonucu oluşur ve “karnabahar kulak” gibi kalıcı şekil bozukluklarına yol açabilir.
Retinal Hematom: Göz arka kısmında retina tabakasında kan birikmesiyle oluşur. Görme kaybına yol açabileceği için acil tedavi gerektirebilir.

Hematom Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler, kanamanın olduğu bölgeye, boyutuna ve etkilenen dokulara bağlı olarak değişir. Hafif hematomlar genellikle cilt altında morluk ve şişlik şeklinde görünürken, iç organlarda veya beyinde oluşan hematomlar ciddi tehlikeler içerebilir. Hematom belirtileri şunlardır:

Morluk: Cilt altında kan birikmesi sonucu mavi, mor veya kırmızı lekeler oluşur.
Şişlik: Hematomun bulunduğu bölgede şişlik ve sertlik hissedilebilir.
Ağrı ve Hassasiyet: Özellikle travma sonrası hematomlar ağrıya neden olabilir.
Sıcaklık Artışı: Hematomun bulunduğu bölgede hafif bir sıcaklık artışı hissedilebilir.
Hareket Kısıtlılığı: Kas içi hematomlar, hareketi zorlaştırabilir.
Şiddetli Baş Ağrısı: Kafa travmaları sonrasında artan baş ağrıları önemli bir belirti olabilir.
Bilinç Kaybı ve Sersemlik: Beyin içi basınç artışı nedeniyle bayılma ve bellek sorunları gelişebilir.
Konuşma Bozuklukları: Beynin konuşma merkezlerini etkileyen hematomlarda konuşma güçlüğü görülebilir.
Görme Problemleri: Çift görme veya ani görme kaybı yaşanabilir.
Vücutta Güçsüzlük ve Felç: Beyindeki hematom, vücudun bir tarafında güç kaybına neden olabilir.
Denge Problemleri: Beyincik bölgesinde oluşan hematomlar, denge kaybına yol açabilir.
Şiddetli Karın Ağrısı: Karındaki hematom, yoğun ağrı ve basınç hissine neden olabilir.
Mide Bulantısı ve Kusma: İç organlardaki hematomlar sindirim sorunlarına yol açabilir.
Düşük Tansiyon: Şiddetli iç kanamalar, ani tansiyon düşmesine neden olabilir.

Hematom Nasıl Geçer?

İyileşme süreci, hematomun boyutuna, bulunduğu bölgeye ve kişinin genel sağlık durumuna bağlıdır. Küçük hematomlar genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden geçerken, büyük hematomlar tıbbi müdahale gerektirebilir. Hematomun iyileşmesine yardımcı olmak için aşağıdaki yöntemler uygulanabilir:

Buz Torbası Uygulama: İlk 24-48 saat içinde hematom bölgesine soğuk kompres uygulanması şişliği azaltabilir.
Yüksek Tutma: Etkilenen bölgeyi yukarıda tutmak şişliği azaltabilir.
Masaj ve Dolaşım: Soğuk kompres uygulandıktan sonra hafif masaj yapmak kan dolaşımını artırabilir, ancak aşırı baskıdan kaçınılmalıdır.
Bol Su ve Dengeli Beslenme: Bol su içmek ve C vitamini açısından zengin gıdalar tüketmek iyileşmeyi hızlandırabilir.

Tıbbi Gözlem ve Cerrahi Müdahale: Büyük hematomlar için tıbbi takip ve gerekirse cerrahi drenaj gerekebilir.
Özel Tedavi: Kan sulandırıcı kullanan kişiler için ilaç dozları düzenlenmelidir.

Hematom Tedavisi

Küçük hematomlar genellikle hafif tedavi yöntemleriyle iyileşir. Ancak daha büyük veya iç organlarda oluşan hematomlar için tıbbi müdahale kaçınılmazdır. Hafif hematomlarda uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:

Soğuk kompres uygulaması (ilk 24 saat)
Bölgenin yukarıda tutulması ve dinlenme
Şişliği azaltmak için hafif sıcak uygulamalar (48 saatten sonra)
Bol sıvı tüketimi ve dengeli beslenme

Şiddetli veya iç organlarda gelişen hematomlar için tedavi yöntemleri:

Radyolojik görüntüleme ile hematomun boyutunun belirlenmesi (MR, BT, Ultrason)
Gerekirse cerrahi müdahale ile hematomun boşaltılması
Kan transfüzyonu veya damar içi sıvı takviyesi (şiddetli iç kanamalarda)
Yoğun bakım takibi (hayati tehlike oluşturan durumlarda)

Hematom genellikle hafif bir durum olarak kendiliğinden iyileşse de bazı vakalar ciddi sonuçlar doğurabilir. Özellikle beyin içindeki, iç organlardaki veya büyük damarların çevresindeki hematomlar acil tıbbi müdahale gerektirir. Belirtiler şiddetlenirse, zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.