PRP Nedir ve Hangi Amaçla Uygulanır?

Platelet Rich Plasma (PRP) tedavisi, son yıllarda tıbbın birçok alanında popüler hale gelen modern bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, bireyin kendi kanından elde edilen plazmanın yoğunlaştırılmış trombositlerle birlikte vücuda yeniden enjekte edilmesi prensibine dayanır. PRP, doğal iyileşme süreçlerini hızlandırmak ve çeşitli sağlık sorunlarına etkili bir çözüm sunmak amacıyla kullanılmakta olup; özellikle ortopedi, dermatoloji, estetik cerrahi ve spor hekimliği gibi alanlarda tercih edilmektedir.

PRP Nedir?

Kan, esas olarak sıvı olmasının yanı sıra kırmızı hücreler, beyaz hücreler ve trombositler gibi küçük katı bileşenler de içermektedir. Trombositler, kanın pıhtılaşmasındaki kritik rolleri ile tanınır ve yaralanmaların iyileşmesini sağlayan birçok protein içerir. PRP, kanda normalde bulunandan çok daha fazla trombosit bulunduran plazmadır. Trombositlerin konsantrasyonu 5 ila 10 kat daha fazla veya daha zengin olabilir.

PRP’nin tam etki mekanizması tam olarak anlaşılamamakla birlikte, laboratuvar çalışmaları PRP’nin büyüme faktörlerinin iyileşme sürecini hızlandırabileceğini göstermektedir. Yaralanma bölgesi, PRP preparatı ile tedavi edilir ve bu iki yöntem ile yapılabilir:

• PRP, doğrudan yaralı bölgeye dikkatlice enjekte edilebilir. Örneğin, koşucular ve tenisçilerde sık görülen Aşil tendiniti, topuk bağında şişme, iltihap ve ağrıya neden olabilir. PRP ile birlikte lokal anestezik karışımı bu iltihaplı dokuya enjekte edilebilir. Enjeksiyon sonrası ilk bir veya iki hafta boyunca ağrı artabilir ve hastalar faydalı bir etki hissetmek için birkaç hafta beklemek zorunda kalabilir.
• Ayrıca, PRP bazı yaralanmalarda ameliyattan sonra iyileşmeyi desteklemek amacıyla da kullanılabilir. Örneğin, topuk kordonu yaralanması olan bir sporcunun tendonunun onarılması için ameliyat esnasında yaralı bölge PRP ile tedavi edilebilir.

PRP Tedavisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

PRP tedavisinin etkinliğini araştırmaya yönelik çalışmalar devam etmektedir. Son araştırmalar, belirli tendon sorunlarının PRP enjeksiyonları ile daha iyi sonuçlar verebileceğini göstermiştir. Ayrıca, literatürde PRP’nin hafif ile orta dereceli diz osteoartriti tedavisinde etkili olduğu yönünde artan kanıtlar bulunmaktadır. PRP tedavisi, aşağıdaki durumlarda da yarar sağlayabilir:

• PRP tedavisi, travma ve eklem yaralanmalarında yara iyileşmesini desteklemeye yardımcı olabilir. Bu yöntem erkek tipi kellik problemini çözebilir, saç ekimlerinin büyümesini teşvik edebilir ve diğer kozmetik prosedürlerin iyileşmesine katkı sağlayabilir.
• PRP’nin sonuçları eklem enjeksiyonlarında birkaç hafta, saç derisi enjeksiyonlarında ise altı ay sonra daha belirgin hale gelir ve bu sonuçlar kalıcı değildir. Hastaların doktor önerisi ile ek enjeksiyonlara ihtiyaç duyabilir.

Tedavi sırasında hastanın kendi dokuları kullanıldığı için PRP enjeksiyonları güvenlidir. Tek başına uygulanabileceği gibi diğer tedavi yöntemleriyle birleşik olarak da kullanılabilir.

PRP Ne Amaçla Kullanılır?

PRP enjeksiyonları, kas-iskelet sistemi ağrılarından estetik işlemlere kadar geniş bir yelpazede uygulanmaktadır. Bu amaçlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

• Tendon, Bağ, Kas ve Eklem Yaralanmaları: PRP enjeksiyonları, çeşitli kas-iskelet sistemi yaralanmalarını ve rahatsızlıklarını tedavi edebilir. Örneğin, tenisçi dirseği veya jumper’s knee gibi kronik tendon yaralanmalarının iyileşmesi genellikle uzun sürer. Bu nedenle, PRP enjeksiyonları bir tedavi planına eklenerek iyileşme sürecini hızlandırabilir, ağrıyı azaltabilir ve aktivitelere daha erken dönmeyi sağlayabilir.
• Osteoartrit: Araştırmalar, PRP enjeksiyonlarının eklem ortamını düzenleyerek ve iltihabı azaltarak osteoartrit ağrısı ve sertliğinin tedavisine yardımcı olabileceğini göstermektedir.
• Saç Dökülmesi: PRP enjeksiyonları saç dökülmesini önlemekle beraber, yeni saç büyümesini de teşvik edebilir. Ayrıca, saç ekimi sonrası büyüme uyarısına da katkı sağlayabilir.
• Cilt Gençleştirme: Bazen anti-aging tedavi olarak kullanılmaktadır. Ancak PRP’nin kırışıklıkları ve diğer yaşlanma belirtilerini azalttığına dair sınırlı kanıt bulunmaktadır.

Düşük riskli bir işlem olduğundan genellikle önemli yan etkilere neden olmaz. İşlem sırasında kan alınması gerektiğinden baş dönmesini önlemek için önceden su içmeli ve yemek yemelisiniz. İşlem sonrası enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı ve morarma olabilir.

PRP enjeksiyonları, kendi hücre ve plazmanızdan oluşturulduğu için alerjik reaksiyon riski diğer enjekte edilebilir ilaçlara göre çok daha düşüktür. PRP enjeksiyonlarının daha az yaygın yan etkileri arasında:

• Kanama
• Doku hasarı
• Enfeksiyon
• Sinir yaralanmaları

PRP Nasıl Uygulanır?

Bir PRP preparatı oluşturmak için ilk olarak, bir hastadan kan alınır. Trombositler diğer kan bileşenlerinden ayrılır ve santrifüjleme adı verilen işlemle konsantrasyonu artırılır. Ardından, bu trombositler yaralı bölgeye enjekte edilir. Tipik bir PRP uygulaması şu adımlarla gerçekleştirilir:

• Kandan bir örnek alınacaktır. Numune miktarı PRP’nin nereye enjekte edileceğine göre değişir; örneğin kafa derisine yapılacak enjeksiyonlar için 20 mililitre kadar kan alınabilir. Bu miktar, bir çay kaşığından biraz daha fazladır.
• Alınan kan, bir santrifüje yerleştirilir. Bu makine, kan bileşenlerini ayırarak trombositlerin yoğunluğunu artırır. Bu işlem yaklaşık 15 dakika sürmektedir.
• Uzmanlar, ayrılan plazmayı alır ve uygulama yapılacak bölgeye enjeksiyon için hazırlar.
• Doktorlar enjeksiyon için belirli bölgeleri tanımlarken genellikle ultrason gibi görüntüleme yöntemlerini kullanır. Doktorunuz, belirlenen bölgeye PRP’yi enjekte eder.

PRP, cilde bir maddenin enjekte edilmesini içerdiği için potansiyel yan etkiler mevcuttur. Bu enjeksiyon otologdur; yani tamamen kendi vücudunuzdan alınan maddeleri içerir. Bu, kortizon veya hyaluronik asit gibi diğer ilaçların kullanımında görülen alerjik reaksiyon riskini azaltır. Ancak enjeksiyon sırasında meydana gelebilecek sinir yaralanmaları, enjeksiyon bölgesinde ağrı veya doku hasarı gibi riskler de bulunmaktadır. Bu olası riskleri ve bunları nasıl en aza indireceğinizi doktorunuza danışabilirsiniz.

Yaralanma sonrası PRP uygulandığında doktorunuz, etkilenen bölgenin dinlendirilmesini önerir. Ancak bu öneriler genellikle yaralanma için geçerlidir, PRP enjeksiyonu için değil. Neredeyse herkes PRP enjeksiyonlarından sonra günlük aktivitelerine devam edebilir. Enjeksiyonlar, iyileşmeyi hedeflediğinden hemen bir sonuç alamayabilirsiniz. Ancak birkaç hafta veya ay içinde, PRP enjeksiyonu yapılmamış olsaydınız beklediğinizden daha hızlı iyileşme görebilirsiniz.