Yumurtalık Kanseri: Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Yumurtalık kanseri, yumurtalık veya fallop tüplerinde bulunan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ve çoğalması sonucunda ortaya çıkan tümörlerdir. Bu kanser türü, diğer bir ifadeyle over kanseri, dünya genelinde kadınlar arasında en yaygın görülen kanserlerden biridir. Tanının konulması bazen zordur çünkü belirtiler genellikle hastalığın son evrelerinde ortaya çıkar ve bu durum erken teşhis imkânını engeller. Yumurtalık kanserinde sık görülen belirtiler arasında pelvik ve karın ağrısı, şişkinlik, anormal kanama veya vajinal akıntı bulunmaktadır. Yumurtalık (over) kanseri tedavisinin amacı tümörlerin vücuttan temizlenmesidir. Tedavi yöntemleri arasında ameliyat, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi ve radyoterapi yer almaktadır.

Yumurtalık (Over) Kanseri Nedir?

Kadın üreme sistemi vulva, vajina, rahim, fallop tüpleri ve yumurtalıklardan oluşmaktadır. Yumurtalıklar, vücudun her iki tarafında birer tane olacak şekilde yer alır. Doğurganlık çağındaki kadınların yumurtalıkları her ay bir yumurta üretir. Ayrıca yumurtalıklar östrojen ve progesteron hormonlarının üretiminden de sorumludur. Kanser, vücutta bulunan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ile oluşan bir hastalıktır. Kanser, vücudun başka bölgelerine yayılabiliyor olsa da genellikle ortaya çıktığı yere göre adlandırılır.

Yumurtalık kanseri, kadınların yumurtalık, fallop tüpü veya periton bölgelerinde gelişebilen bir hastalıktır. Bu kanser türü, yumurtalıkta başlayıp erken tespit edilmezse diğer dokulara veya organlara da yayılabilir. Bu nedenle erken tanı çok önemlidir. Yumurtalık kanseri genellikle 50 yaş üstü ve menopoz sonrası kadınları etkiler [1]. Dünya genelinde kadınlar arasında en sık görülen 8. kanser türü olduğu bilinmektedir [1].

Yumurtalık Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Yumurtalık kanserinin genellikle belirgin semptomları yoktur. Ancak kanser teşhisi almış kadınların doktora başvuru nedenleri benzerlik göstermektedir. Bu belirtilerin sıkça görülmesi (ayda 12 veya daha fazla kez) durumunda mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Yumurtalık kanseri belirtileri şu şekildedir:

• Pelvik ve karın ağrısı,
• Sırt ağrısı,
• Rahatsızlık, hazımsızlık ve şişkinlik,
• Yeme içme alışkanlıklarında değişiklik,
• Erken doyma hissi,
• İştah kaybı,
• Çabuk kilo kaybı,
• Menopoz sonrası vajinal kanama,
• Vajinal akıntı,
• Anormal kanama,
• İshal ve kabızlık,
• Karın büyüklüğünde artış,
• Sık idrara çıkma ve acil işeme ihtiyacı,
• Yorgunluk ve bitkinlik.

Yumurtalık Kanseri Neden Olur?

Yumurtalık kanseri genellikle ileri yaşlardaki kadınlarda görülmektedir. Hastaların bir kısmı menopoz sonrası dönemde bulunmaktadır. En sık 60-64 yaş grubundaki kadınlarda karşılaşılmaktadır [1]. Yumurtalık kanserlerinin %10-15’i genetik faktörlerle ilişkilidir [1]. Ayrıca, birçok doğum yapmış, emziren, ileri yaşlarda doğum yapan, doğum kontrol hapı kullanan ve tüplerini bağlatan kadınlarda risk daha düşüktür. Yumurtalık kanseri riskini artıran faktörler şunlardır:

• Menopoza girmiş olmak,
• Endometriozis (çikolata kisti) hastası olmak,
• Doğum yapmamış veya hamile kalmamış olmak,
• Yakın akrabalarda yumurtalık veya meme kanseri öyküsü bulunması,
• BRCA genlerinde mutasyon varlığı,
• Obezite,
• Önceden kanser için radyoterapi tedavisi görmüş olmak,
• Regl döneminin erken başlaması ya da menopoza geç girilmesi.

Yumurtalık Kanseri Evreleri

Yumurtalık kanseri evreleri, hastalığın vücuttaki yayılım derecesini belirtir. Over kanserleri cerrahi olarak evrelere ayrılmaktadır. Kanserin evresi, tedavi planının oluşturulması açısından önem taşır ve hastanın tedaviye vereceği yanıtı etkileyebilir. Erken evrelerde teşhis edilen kanserlerde tedavi başarı oranı yüksek, ileri evre kanserlerde ise düşük olmaktadır. Yumurtalık kanserinin dört evresi bulunmaktadır:

• Evre I: Tümör yalnızca yumurtalık, fallop tüpü veya her iki dokuda gelişmiştir.
• Evre II: Tümörler kasık, rahim ve pelvis dokusuna yayılmıştır.
• Evre III: Tümör lenf bezlerine ve karın üst kısmına yayılmıştır.
• Evre IV: Tümör akciğer, karaciğer ve dalak gibi yumurtalıklardan uzak organlara yayılmıştır.

Yumurtalık Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Kadınlarda görülen yumurtalık kanserleri genelde epitel dokuda gelişen türde izlenmektedir. Hastalığın erken dönemlerinde genellikle belirti bulunmaz; ancak karın ve kasık bölgesindeki ağrı, rahatsızlık ve şişliğin ortaya çıkması mümkündür. Bazı durumlarda kasıklarda, koltuk altlarında, boyun ve köprücük kemiğinin üst kısmında şişmiş lenf düğümleri fark edilebilir. Yumurtalık kanseri tanısı için ilk aşamada fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve kan testlerine başvurulmaktadır. Kesin tanı, cerrahi işlem sonrası alınan örneğin patoloji raporuyla konur. Son zamanlarda, kanser riski ve hastalığın seyri hakkında bilgi edinmek ve yeni tedavilere uyum sağlamak amacıyla genetik testler de yapılabilmektedir. Genetik test sonuçlarına göre danışmanlık önerilebilir. Yumurtalık kanseri teşhis yöntemlerine aşağıda kısaca değinilebilir:

• Fiziksel Muayene: Yumurtalık kanserinden şüpheleniliyorsa belirtiler doğrultusunda uzman hekim tarafından pelvik muayene yapılabilir. Muayene sırasında anormal büyüme, şişlik veya genişlemiş bir organ olup olmadığı belirlenmeye çalışılır.
• Görüntüleme Testleri: Pelvik ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi görüntüleme yöntemleri tanı aşamasında kullanılabilir. Bu yöntemlerle karın ve pelvise ait görüntüler elde edilmeye çalışılır.
• Kan Testleri: Kan testlerinde, CA-125 adlı bir madde araştırılmaktadır. Hastanın kanındaki yüksek CA-125 seviyeleri kansere işaret edebilir. Ancak bu tek başına kesin bir tanı yöntemi değildir; çünkü CA-125 seviyesi kişide kanser olsa bile normal çıkabileceği gibi kanser olmayan bireylerde de yüksek çıkabilir. Bu nedenle hekimler, kan testlerine ek olarak diğer tanı yöntemlerini birlikte kullanmayı tercih ederler.
• Cerrahi Değerlendirme: Cerrahi süreçte, yumurtalık kanseri teşhisi mümkün olabilir. Anormal büyümeler ve kistik yapılar bu cerrahi işlem sırasında çıkarılabilir.
• Laparoskopi: Laparoskopi, cerrahi bir müdahaledir. Cerrah, hastanın karnına küçük bir kesik atarak ince bir tüpün ucuna yerleştirilmiş olan laparoskop kamerayı bu kesiden yerleştirir. Kanseri evrelemek amacıyla biyopsi örnekleri alınabilir ve bazı durumlarda yumurtalık kanserine neden olan tümörler çıkarılabilir.
• Genetik Test: Yumurtalık kanseri olasılığını artıran gen değişikliklerini tespit etmek için kan örnekleri test edilebilir. Hastanın DNA’sında genetik bir değişiklik olup olmadığı belirlenir. Değişiklik mevcutsa, tedavi planının belirlenmesi amacıyla hekimle görüşülmesi önerilir.