Zerdeçal Nedir? Faydaları ve Yararları Nelerdir?

Bitkisel kökenli ürünler, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Bu ürünlerden biri olan zerdeçal, Curcuma Longa adlı bitkiden elde edilir ve zencefilgiller ailesine aittir. Zencefilin içindeki kimyasal bileşiklerin miktarı, bitkinin yetiştiği koşullara bağlı olarak değişkenlik gösterebilir; ancak zencefil, biyoaktif bileşikler açısından oldukça zengindir. Bu bileşenler arasında en önemli aktif madde kurkumin olup, sağlığa birçok faydası bulunmaktadır. Kurkumin, antioksidan, anti-enflamatuar ve antibakteriyel özellikler taşımaktadır.

Zerdeçal Nedir?

Zerdeçal, zencefilgiller ailesine ait, sarı çiçekleri ve geniş yaprakları olan bir otsu bitkidir. Zerdeçal işlemlerinin yanı sıra zerdeçöp, safran kökü, sarı boya, zerdeçav, hint safranı ve turmerik gibi isimlerle de anılmaktadır. Ham zerdeçal, içindeki polifenoller nedeniyle acı bir tat barındırır. Sağlık faydalarının en büyük kaynağı kurkumindir. Kurkumin doğal bir anti-enflamatuar bileşiktir.

Aslen Çin ve Hindistan’a ait olan zerdeçal, gıda ve boya endüstrisinde ve sağlık sektöründe sıkça kullanılmaktadır.

Zerdeçal, öksürük ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu hastalıklarından deri hastalıklarına ve eklem rahatsızlıklarına kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bunun yanı sıra, baharat olarak, renklendirici ve koruyucu madde olarak da kullanılmaktadır.

Zerdeçal, yüksek besin değerine sahip bir gıdadır. Zerdeçalın 100 gramı aşağıdaki besin değerlerine sahiptir:

• 390 kcal enerji,
• 3 gram doymuş yağ,
• 0 mg kolesterol,
• 0.2 gram kalsiyum,
• 0.26 gram fosfor,
• 10 miligram sodyum,
• 2500 miligram potasyum,
• 47.5 miligram demir,
• 0.9 miligram tiamin,
• 0.19 miligram riboflavin
• 4.8 miligram niasin,
• 50 miligram askorbik asit,
• 69.9 gram toplam karbonhidrat,
• 21 gram diyet lifi,
• 3 gram şeker,
• 8 gram protein içerir.

Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?

Zerdeçal, sahip olduğu polifenoller ve biyoaktif bileşiklerle tıp ve gıda sektörü için önemli bir bileşen haline gelmiştir. Zerdeçalın sağladığı başlıca faydalar şunlardır:

• Alzheimer hastalığının gelişimi ve ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir; kurkumin, oksidatif stresi azaltır ve protein birikimini engeller.
• Diyabet hastalarında insülini dengelemeye yardımcı olur; kurkuminin insülin duyarlılığını artırdığı düşünülmektedir.
• Kardiyovasküler hastalıklara karşı koruma sağlayabilir; zerdeçalın kalp yetmezliği ve kalp krizi gibi durumlara karşı koruyucu etki gösterdiği bilinmektedir.
• Çeşitli virüslerle savaşma konusunda fayda sağlayabilir.
• PMS semptomlarını hafifletebilir.
• Obezite ile mücadelede faydalıdır; kurkumin, inflamatuar salgıları azaltarak obezlikten korunmaya yardımcı olabilir.
• Prostat kanserinde hücrelerin kontrollü çoğalmasını engeller.
• Major depresyon bozukluğuna olumlu katkı sağladığı düşünülmektedir.
• Kas kramplarını azaltmanın yanı sıra adet öncesi semptomları hafifletebilir.
• Eklem ağrılarını hafifletme potansiyeline sahiptir, ancak daha fazla araştırma gerekmektedir.
• Hazımsızlık belirtilerini gidermeye yardımcıdır.
• Yara iyileşmesi üzerinde olumlu etkiler gösterir.
• Radyasyon korunmasına yardımcı olduğu bilinmektedir.

Zerdeçal Neye İyi Gelir?

Zerdeçal, enfeksiyonların önlenmesinden doku ve sistem sağlığının korunmasına kadar pek çok alanda fayda sağlar. Diğer yararlı durumlar şunlardır:

• Su ile karıştırarak gargara yapılması, ağız yaralarının iyileşmesini hızlandırabilir.
• Antioksidan etkisi sayesinde katarakt ve karaciğer hasarı gibi hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
• Antienflamatuvar özelliği ile histamin seviyesini düşürebilir.
• Etkili bir antifungal ve antibakteriyel aktivite gösterir; bağırsak mikrobiyotasını destekleyebilir.

Zerdeçal Nasıl Tüketilir?

Zerdeçal, parlak sarı rengi ile yemek ve tatlılarda dekoratif bir madde olarak kullanılmaktadır. Genellikle toz halinde tercih edilmektedir.

Ana pigment curcumin, süt ürünlerinde aroma katmak amacıyla da kullanılmaktadır. Zerdeçal, yemekleri baharat olarak tatlandırmada da sıkça tercih edilir.

Zerdeçalın çeşitli tüketim yöntemleri mevcuttur; ancak sağlık faydalarının etkili olabilmesi için doğru saklama ve hazırlama koşullarına dikkat edilmelidir. Zerdeçal, serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Kurkuminin daha iyi emilmesi için karabiber ve zeytinyağı ile birlikte tüketilmesi önerilir.

Detoks suyu, zerdeçal için en tercih edilen tüketim şekillerinden biridir. Kırmızı biber, maydanoz ve portakal suyu gibi bileşenlerle hazırlanabilir.

Zerdeçal çayı, 2-3 bardak suya 2 çay kaşığı zerdeçal eklenerek hazırlanabilir; ardından süzülüp soğutulduktan sonra isteğe göre ek malzemelerle karıştırılabilir.

Zerdeçalın antiinflamatuvar etkisinden yararlanmak için tonik olarak da hazırlanabilir. Bu tonik, sindirim sistemini destekler ve metabolizmayı canlandırır. Karışımın hazırlanma adımları şöyledir:

• 2 fincan Hindistan cevizi suyu,
• 2 çay kaşığı rendelenmiş taze zerdeçal veya 1 çay kaşığı toz zerdeçal,
• 1 çay kaşığı rendelenmiş taze zencefil,
• 1 portakal veya limonun suyu,
• 1 orta boy havuç,
• 1 çay kaşığı bal veya akçaağaç şurubu,
• 1 tutam karabiber,
• 1 tutam tarçın veya kırmızı biber ile karıştırarak blenderdan geçirilmektedir.

Zerdeçal, faydalı bir madde olmasına rağmen, kontrolsüz tüketiminden kaçınılması gerekmektedir. Özellikle kronik hastalığı olan veya çeşitli ilaçlar kullanan kişiler, olası yan etkiler ve etkileşimler açısından dikkatli olmalıdır. Bu nedenle, zerdeçal tüketimi ile ilgili olarak hekimlerine danışmaları önerilmektedir.