Chia Tohumu Nedir ve Faydaları Nelerdir?

Chia Tohumu Nedir?

Chia tohumu, Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasından gelen, Salvia Hispanica adlı bitkiden elde edilen yenilebilir, oval formda gri, siyah veya beyaz benekli tohumlardır. Bu tohumlar bol miktarda lif ve omega-3 yağ asidi içermektedir. Çoğu bitkisel besinden farklı olarak chia tohumları, dokuz temel amino asidin tümünü içerdiğinden dolayı tam bir protein kaynağıdır. 100 gram chia tohumunun 34 gramı lif, 16 gramı ise yüksek kaliteli proteinlerden oluşmaktadır. Yüksek lif oranı sindirimi desteklemekte ve tohumlar şişerek uzun süreli bir tokluk hissi yaratabilmektedir.

Chia tohumları, kaliteli yağ asitleri ile doludur ve çoklu doymamış yağ asidi olan alfa-linolenik asidi içerir. Vücut, bu asitlerden EPA ve DHA gibi uzun zincirli omega-3 yağ asitleri üretebilmektedir.

Chia Tohumu Besin Değeri

100 gram chia tohumunun besin değeri aşağıdaki gibidir:

• Kaloriler: 486
• Yağ: 31 g
• Doymuş Yağ: 3,3 g
• Çoklu Doymamış Yağ: 24 g
• Tekli Doymamış Yağ: 2,3 g
• Trans Yağ: 0,1 g
• Kolesterol: 0 mg
• Sodyum: 16 mg
• Potasyum: 407 mg
• Karbonhidratlar: 42 g
• Diyet Lifi: 34 g
• Şekerler: 0 g
• Protein: 16 g
• Kalsiyum: 631 mg
• Demir: 7,7 mg
• Magnezyum: 335 mg

Chia Tohumu Faydaları Nelerdir?

Chia tohumu, faydalı yağ asitleri, lif, kalsiyum, magnezyum ve antioksidanlar bakımından zengindir. Serbest radikallerle mücadele ederek iltihaplanmayı engeller, kan şekeri ve kolesterol düzeylerini düşürerek kalp sağlığını korur, karaciğere koruyucu etki sağlar ve yaşlanmayı geciktirici özellikler gösterir. Vücudun kalsiyum ihtiyacını karşılayabilen chia tohumu, kemik sağlığını korur ve lif ile protein yapısıyla sindirim fonksiyonlarını iyileştirerek kabızlığı engeller.

Lif, protein, omega-3 yağ asitleri ve mikro besin kaynağı olan chia tohumunun sunduğu faydalar şunlardır:

• Chia tohumu, trigliserit ve kolesterol seviyelerini azaltır.
• Tansiyonu dengeler.
• İltihaplanmayı azaltabilir.
• Kemik sağlığını destekler.
• Kan şekerini düzenler ve insülin direncine karşı korur.
• Kalp sağlığını iyileştirir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Chia tohumu, kandaki omega-3 yağ asidi seviyesini artırır.
• Sindirim fonksiyonlarını iyileştirir.
• Kilo vermeye yardımcı olur.
• Kanser riskini düşürebilir.

Trigliserit ve kolesterol seviyelerini azaltır

Chia tohumu, çözünür lif ve omega-3 yağ asidi alfa-linolenik asit bakımından zengindir. Bu özellikleri sayesinde, kandaki kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürerek kalp sağlığını destekler. Ayrıca, kuersetin adlı antioksidan içermesi nedeniyle, yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur ve kalp hastalığı riskini azaltır.

İltihaplanmayı azaltır

Chia tohumu içerisinde bulunan kafeik asit, vücuttaki iltihaplarla savaşmaya yardımcı olabilir. Düzenli tüketimde iltihap kaynaklı hastalıkların belirtilerini azaltabilir.

Kemik sağlığını destekler

Kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi minerallerle zengin olan chia tohumu, kemik sağlığını korur ve kemik yapısını sağlamlaştırır.

Kan şekerini düzenler ve insülin direncine korur

Chia tohumları, diyabet hastaları için de fayda sağlayabilir. Kompleks karbonhidrat içeriği nedeniyle kan şekerini dengeler ve insülin direncine karşı korur. Ayrıca, dokuz temel amino asidin hepsini içeren chia tohumu, kan şekeri seviyelerini dengelemeye ve sabit bir enerji kaynağı sağlamaya yardımcı olur.

Kalp sağlığını korur

Chia tohumları, kalp sağlığını iyileştiren güçlü bir lif kaynağıdır. Aynı zamanda, kalp hastalığı gelişimi riskini azaltabilen kuersetin gibi antioksidanları ve doymamış yağları içerir. Yüksek tansiyonu düşürmesi de, kalp hastalığının gelişim riskini azaltmaktadır.

Chia tohumu bağışıklık sistemini güçlendirir

Chia tohumu, bağışıklık sistemi için faydalar sağlar; T hücreleri ve B hücreleri gibi çeşitli bağışıklık hücrelerinin işlevlerini destekler. Omega-3 yağ asitleri, doğuştan gelen bağışıklık hücrelerinin aktivitesini artırır ve vücudun hasarlı hücreleri ve patojenleri yok etmesine yardımcı olur.

Kandaki omega-3 yağ asidi seviyesini artırır

Chia tohumları, omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir; alfa-linolenik asit (ALA) ve oleik asit gibi esansiyel yağ asitlerini içerir.

Sindirim fonksiyonlarını iyileştirir

Chia tohumu, sindirim sistemi için önemli bir lif kaynağıdır. Ayrıca klorojenik asit, kafeik asit, kuersetin ve kamferol gibi antioksidan özelliklere sahip bileşenler içerir. Yüksek lif oranı sayesinde, kabızlık sorununu önleyerek dışkıyı yumuşatmaya yardımcı olur ve dışkıya hacim ekleyerek bağırsaklardan geçişini kolaylaştırır.

Kanser riskini azaltır

Chia tohumu, kamferol adı verilen bir flavonoid içerir; bu bileşen antikanser özellik göstermekte olup, kanser riskini azaltır. Kamferol, meme, karaciğer, beyin ve kolon kanseri gibi çeşitli kanser türlerine karşı etkilidir.

Hücre hasarını önler

Chia tohumu, vücutta hücre hasarına ve hastalıklara yol açabilecek serbest radikallerin neden olduğu zarara karşı koruma sağlar. Tip 2 diyabet, bazı kanser türleri, iltihap ve sindirim bozuklukları gibi sağlık sorunlarına karşı önleyici özellikler taşır.

Hafızayı ve bilişsel gelişimi artırır

Chia tohumu, sinir sistemi aktivitelerinde, bilişsel gelişimde ve hafızaya yardımcı olan bileşenler içerir. Merkezi sinir sisteminin gelişimine olumlu etki yapar.

Kilo kontrolünü kolaylaştırır

Chia tohumları, lif açısından zengindir ve yüksek lif içeriği sayesinde tokluk hissi verir; bu da yeme isteğini azaltır ve kilo vermeye yardımcı olur.

Chia Tohumu Nasıl Tüketilir?

Chia tohumu çiğ olarak yiyeceklerde veya salatalarda kullanılabilir. Blenderda toz haline getirilebilir ve smoothie, çorba veya tatlı yapımında değerlendirilebilir. Chia tohumları, sıvı içerisinde şişerek hacmini artırabilir; bu yüzden 1:6 oranında su ile ıslatılması önerilir. Tohumlar, jöle kıvamını almak için en az bir saat suda bekletilmelidir.

Chia tohumları, besin değerlerini korumak için pişirilmeden kullanılmalıdır. Kahvaltılarda ve salatalarda pek çok şekilde tüketilebilir; ayrıca nötr bir tadı olduğu için farklı tariflerde kolayca yer alabilir.

Chia Tohumu Zararları Nelerdir?

Chia tohumları aşırı tüketildiğinde kabızlık, ishal, şişkinlik, gaz gibi sindirim problemleri, tansiyon ve kan şekerinin aşırı düşmesi, alerjik reaksiyonlar ve iltihaplı bağırsak hastalıklarında rahatsızlıkların artması gibi sorunlara yol açabilir.

Chia tohumunun zararları şu şekilde sıralanabilir:

• Sindirim sorunlarına yol açabilir: Chia tohumu, besin emilimini engelleyebilir ve kabızlık, ishal, şişkinlik gibi sorunlara neden olabilir.
• Tansiyon ve kan şekerini düşürebilir: Chia tohumlarının tansiyonu ve kan şekerini düşürücü özellikleri vardır; bu nedenle bu tür ilaçlar kullananlarda aşırı düşüşler riski bulunur.
• Alerjik reaksiyonlara sebep olabilir: Alerjisi olan kişilerde çeşitli belirtiler meydana gelebilir.
• İltihaplı bağırsak hastalıklarını tetikleyebilir: Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı gibi rahatsızlıkları olanların dikkat etmesi gereklidir.
• Boğulma riski oluşturabilir.
• Prostat kanseri riskini artırabilir.

Chia Tohumu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Chia tohumu ne işe yarar?

Chia tohumları, mineraller, omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar ve lif bakımından zengindir. Yüksek tansiyon ve kolesterol seviyelerini düzenleyerek kalp hastalıkları riskini azaltır. İnsülin direncini ve kan şekerini düşürür; sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. Ayrıca, bilişsel gerileme ve belirli kanser türlerinin riskini azaltmaya yardımcı olur.

Chia tohumunun bileşenleri, hücrelere zarar veren serbest radikalleri nötralize ederek sağlığı korur. Klorojenik asit, kafeik asit, mirisitin, kuersetin ve kaempferol gibi antioksidanlar, kalbi ve karaciğeri korur, antikanser özellikler taşır. Anti-inflamatuar etkileri bulunmaktadır. Ayrıca, protein ve lif kaynağı olması nedeniyle kilo kaybına da yardımcı olur.

Chia tohumlarındaki çözünür lifler, kalp hastalıklarıyla bağlantılı olan kandaki toplam ve kötü kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Kalsiyum, fosfor ve magnezyum içeriği sayesinde kemik sağlığını destekler ve mineral yoğunluğunu artırır.

Çok fazla chia tohumu tüketimi riskli midir?

Lif açısından zengin olan chia tohumunu aşırı miktarda tüketmek, kabızlık, ishal, mide şişkinliği gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca, bağırsak rahatsızlıklarını tetikleyebilir.

Chia tohumu nasıl kullanılır?

Chia tohumları genellikle çiğ olarak tüketilir ve yemeklere, smoothielere veya salatalara eklenebilir. Kahvaltılarda yoğurt ile de kullanılabilir.

Chia tohumu günlük ne kadar kullanılır?

Günlük vitamin ve mineral ihtiyacını karşılamak için 1-2 yemek kaşığı chia tohumu yeterlidir. Yüksek faydaları olan bu besinin, önerilen miktardan fazlasını tüketmemek önemlidir.

Chia tohumu bağırsakları çalıştırır mı?

Yüksek lif içeriği sayesinde, chia tohumu sindirim sistemini düzenler ve kabızlık sorununu engeller. Günlük önerilen lif miktarı 20-30 gramdır; 2 yemek kaşığı chia tohumu, yaklaşık 11 gram lif sağlar. Dışkıyı yumuşatır ve dışkıya hacim ekleyerek bağırsaklardan geçişini kolaylaştırır. Lif alımının yanında bol su içilmesi de önemlidir.

Chia tohumu zayıflamak için nasıl kullanılır?

Chia tohumları, smoothie’lere, yoğurda veya yulaf ezmesine karıştırılarak ya da salatalarda kullanılarak kilo verme diyetine dahil edilebilir. Besin değerleri sayesinde zayıflamaya yardımcı olmaktadır, ancak tek başına bir zayıflama yöntemi olarak kullanılmamalıdır. Diyet programınıza uzman yardım ile eklemek faydalı olacaktır.

Chia tohumunu kimler kullanamaz?

Hamile kadınların chia tohumu tüketmesi önerilmez. Ayrıca, yüksek tansiyon ve diyabet ilaçları alan kişilerde olumsuz etkileri olabilir. Alerji riski taşır ve yutma güçlüğü çeken bireylerin dikkatli kullanması gerekir. Kuru halde tüketilmemelidir. Chia tohumu kan inceltici etkiye sahip olabilir; kan pıhtılaşma bozuklukları olanlar veya kan inceltici ilaç kullananlar tüketimini doktorlarıyla görüşmelidir. Düşük tansiyonu olan bireyler de dikkat etmelidir.

Chia tohumu diyabet hastalarına iyi gelir mi?

Chia tohumu, lif kaynağı olarak diyabet hastaları için faydalıdır. Lif, insülin direncini azaltmaya ve kan şekeri seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olur; bu da metabolik sendrom ve tip 2 diyabet riskini düşürür.

Chia tohumu neye iyi gelir?

Lif, protein, omega-3 yağ asitleri ve antioksidan açısından zengin olan chia tohumunun faydaları; kalp, beyin ve tip 2 diyabet gibi hastalıkların gelişme riskini azaltmak, sindirim bozukluklarına iyi gelmek, kolesterol ve trigliserid seviyelerini düşürmek, iltihaplanmayı önlemek gibi birçok alanda yer almaktadır.