Elmanın Sağlığa Faydaları: Ne İşe Yarar ve Kabuğunda Bulunan Vitaminler
Elma dünya çapında en yaygın tüketilen ve en faydalı meyvelerden biridir. Zengin antioksidanlar, vitaminler, lif ve diğer besin öğeleriyle doludur, bu da onu vücudumuz için oldukça yararlı bir gıda haline getirir. Sayısız araştırma, elmanın bağırsak sağlığını desteklediğini, inme, yüksek tansiyon, diyabet, kalp rahatsızlıkları, obezite ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Elmayı kabuğuyla yemek, vitamin ve lif içeriğini artırır. Farklı çeşitleriyle tatlılarda, keklerde, salatalarda ve yemeklerde kullanılabilirken, yulafla karıştırıldığında mükemmel bir kahvaltı alternatifi oluşturur. Abartmadan tüketildiğinde herhangi bir zararı olmamakla birlikte, fazla tüketildiğinde kilo alımına yol açabilir.
Elmanın Besin Değeri
Elmanın Vitamin İçeriği
Orta boy bir elma, günlük vitamin ve mineral ihtiyacının büyük bir kısmını karşılar. Elmada bol miktarda A, B1, B2, B6, C ve K vitaminleri bulunur. İçindeki antioksidanlar arasında Kersetin, Kateşin, Floridzin ve Klorojenik asit yer alır.
Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?
Elma Kabuğundaki Vitaminler
Elma kabuğu, elmanın içerdiği vitaminlerin büyük bir kısmını barındırır. Ayrıca zengin bir polifenol kaynağı olan elmanın kabuğu, lif bakımından da oldukça zengindir, bu yüzden elmayı kabuğuyla yemeniz tercih edilmelidir.
Elmanın Faydaları
Kilo Verme Sürecine Yardımcı Olur
Elma, lif ve su açısından zengin olması sayesinde doyurucu bir meyvedir. Lif, sindirimi yavaşlatarak ve kan şekeri yükselmesini önleyerek tokluk hissi yaratır; böylece aşırı yemeyi engeller. Ayrıca, orta boy bir elma yalnızca 95 kalori içerir.
Bir araştırmada, yemekten önce dilimlenmiş elma tüketen bireylerin, elma püresi veya elma suyu içenlere göre daha tok hissettikleri gözlemlenmiştir. (1)
Kan şekeri nedir? Nasıl ölçülür? Yüksekliği ve düşüklüğü neden olur?
Kalp Sağlığını Destekler
Pek çok araştırma, elmanın kalp hastalığı riskini azaltma potansiyelini ortaya koymaktadır. Elma kabuğunda yoğun olarak bulunan polifenollerden biri olan epikateşin, kan basıncını düşürme özelliğine sahiptir. Ayrıca elmanın içerdiği lif ve flavonoidler, kan kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olmaktadır. Yüksek flavonoid alımının ise felç riskini %20 oranında azaltabileceği gösterilmiştir. (2) Bir çalışma, her gün bir elma yemenin kalp hastalığından kaynaklanan ölüm riskini azaltma etkisinin, kolesterol düşürücü ilaçlar olan statinlerin etkisiyle neredeyse aynı olduğuna işaret etmektedir. (3)
Tip 2 Diyabet Riskini Azaltır
Elmadaki polifenoller, pankreasta insülin üretiminden sorumlu beta hücrelerinde hasarı önleyebilir ve böylece tip 2 diyabet riskini azaltır. Ayrıca elmanın çözünür lif içeriği, şekerin kan dolaşımına emilimini yavaşlatarak kan şekeri seviyesini kontrol etmeye yardımcı olabilir. (4) Bir çalışmada, günde bir elma yiyen kişilerin, yemeyenlere göre %28 oranında daha az tip 2 diyabet riski taşıdığı bulunmuştur.
Tip 2 diyabet nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavisi
Sindirim Sistemi Üzerinde Destekleyici Etki
Elmanın içinde bulunan pektin adı verilen bir lif türü, prebiyotik etkisiyle bağırsakta yararlı bakterilerin beslenmesine yardımcı olur. Elmada, sindirim açısından önemli olan çözünebilen ve çözünmeyen lif türleri bulunmaktadır. Çözünebilir lif, tokluk hissi sağlarken glukoz sindirimini yavaşlatarak kan şekerini kontrol eder. Çözünmeyen lif ise yiyeceklerin sindirim sisteminde hareketini kolaylaştırarak kabızlığı önler. Elmanın çözünmeyen lifinin büyük bir kısmı kabuğundadır. (5)
Elma Kanser Riskini Azaltabilir
Antioksidan bakımından zengin besinlerin, hücresel hasara neden olan ve bazı kanserlerin gelişimini tetikleyen oksidatif stresi azaltmaya yardımcı olduğu bilinmektedir. Elma iyi bir antioksidan kaynağıdır. Bazı test tüpü çalışmaları, elmadaki bitki bileşiklerinin kanser riskinde azalma sağlayabileceğini göstermektedir. 2016 yılında yayımlanan bir inceleme, düzenli elma tüketen kişilerde kolorektal, ağız, yemek borusu ve meme kanseri gibi belirli kanser türlerinin daha az görüldüğünü tespit etmiştir. (6)
Antioksidan nedir, ne işe yarar? Hangi besinlerde bulunur?
Alzheimer Hastalığına Karşı Koruma
Yapılan araştırmalar, elmada bulunan kersetin adlı bir flavonoidin nöronları oksidatif hasardan koruyarak yaşa bağlı nöron kaybını önleyebileceğini göstermektedir. Bazı çalışmalar, elmanın kabuğu ve suyunun da Alzheimer hastalığına karşı koruyucu etkisi olabileceğini iddia etmektedir; ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır. (7)
Diyabet Hastaları Elma Tüketebilir Mi?
Elma, diyabet hastaları için uygun bir meyvedir. İçerdiği lif, şeker emilimini yavaşlatarak ani şeker ve insülin yükselmelerini önler. Elmadaki şeker, genellikle paketli ürünlerde bulunan şekerlerden farklı olarak doğal fruktozdur ve bu da kan şekerini dengelemeye yardımcı olur.
Aç Karnına Elma Yemenin Faydaları
Sabah kahvaltısında elma yemek metabolizmayı hızlandırır ve sindirimi destekler. İçindeki lif, kabızlığı önlemede etkili olabilir. Elmanın C vitamini büyük oranda kabuğunda bulunur; dolayısıyla onu kabuğuyla yediğinizde, yaşlanma sürecini yavaşlatabilir ve yorgunluk hissini azaltabilirsiniz.
Elma Kabuğunun Faydaları
Elma Kabuğu Hangi Faydaları Sağlar?
Meyve veya sebzenin türüne göre besin miktarları değişiklik gösterebilir. Genel olarak, soyulmamış ürünler, soyulmuş olanlarına göre daha fazla vitamin, mineral ve diğer faydalı bileşikler içerir.
Örneğin, kabuklu bir elma, soyulmuş bir elmadan %332 oranında daha fazla K vitamini, %142 daha fazla A vitamini, %115 daha fazla C vitamini ve %20 daha fazla kalsiyum içerir.
Elma Fırında Nasıl Kurutulur?
- Elmaları güzelce yıkayın ama soymayın. Kabuğu hem kurutulmuş elmaya lezzet katar hem de daha sağlıklıdır.
- Orta kısmını elmayı dilimlemeden oyarak çıkarın. (Bunun için bir kabak oyacağı veya bıçağı takılı olmadan elma dilimleyicisi de kullanabilirsiniz.)
- Elmaları halka şeklinde ince dilimleyin.
- ½ limonu sıkın ve kararmasını önlemek için elmaları bu limonla ovun.
- Fırın tepsinize yağlı kağıt serin ve elmaları tek kat halinde dizin.
- Fırınınızı 50-60 dereceye ayarlayın ve turbo seçeneğini seçin.
- Fırınınızda turbo ayarı yoksa, kapağını hafifçe aralık bırakın.
- İşlem 12-15 saat kadar sürebilir; 10 saatten sonra elmaları ara ara kontrol edin, böylece damak zevkinize göre kurutabilirsiniz.
A Vitamini nedir? Hangi besinlerde bulunur? Faydaları ve eksikliği
Kurutulmuş Elma Nasıl Saklanır?
Elmalarınızı tamamen soğuduktan sonra cam bir kavanoza aktarın. Ağzı kapalı bir şekilde serin bir yerde 6 aya kadar saklayabilirsiniz.
Sağlıklı Elma Tarifleri
Elma Püresi
- Elmaları yıkayın ama soymayın. Çekirdekli kısmını temizleyerek doğrayın.
- Elma dilimlerini bir tencereye koyun ve üzerini kaplayacak kadar su ekleyin.
- Tencerenin kapağını kapatın ve su kaynadıktan sonra altını kısın.
- Elmalar yumuşayana kadar haşlayın (yaklaşık 10-20 dakika).
- Elmaların tencerenin dibine yapışmasını önlemek için sık sık karıştırın.
- Elmalar yumuşadığında, bir blender ile pürüzsüz bir kıvama gelene kadar karıştırın.
Elma Cipsi
Malzemeler:
- 2 elma, ince dilimlenmiş
- 2 çay kaşığı toz şeker
- 1/2 çay kaşığı tarçın
Yapılışı: Fırını önceden 200 dereceye ısıtın. Büyük bir kapta elmaları şeker ve tarçınla iyice karıştırın. Fırın tepsisine yağlı kağıt serin ve elmaları üst üste gelmeyecek şekilde yerleştirin. 2-3 saat pişirin, ancak saat başı elmaları çevirin. Elmalar, kuru ama esnek bir hale geldiğinde fırından çıkarın. Soğuduklarında daha gevrek hale gelecektir.
Tarçın neye iyi gelir? Nasıl kullanılır? Ballı tarçın çayının faydaları
Kahvaltılık Elma
Malzemeler:
- 4 büyük elma
- 2 su bardağı sade yulaf ezmesi
- 3 bardak su
- 2 yemek kaşığı esmer şeker (isteğe bağlı daha az da kullanılabilir)
- 1 yemek kaşığı tarçın
- 2 yemek kaşığı kuru yaban mersini
- 2 yemek kaşığı ceviz
Elma sirkesi neye iyi gelir? Faydaları nelerdir, nasıl kullanılır?
Elmanın Zararları
- Elmanınçekirdekleri siyanür içerir. Birkaç çekirdeğin yutulması zararlı değildir; ancak çok sayıda çekirdek tüketmek tehlikeli olabilir.
- Bazı bireylerde alerjiye neden olabilir. Elma alerjisi kaşıntı, döküntü, şişme veya nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
- Elmanın asidik yapısı dişlerde plak birikmesine yol açabilir. Bu nedenle elma yedikten sonra ağzınızı suyla çalkalayın veya dişlerinizi fırçalayın.
- Elma, böcek ilacı kalıntıları açısından yüksek meyvelerdendir. Yemeden önce iyice yıkamaya özen gösterin.
- Elma suyu, feksofenadin içeren alerji ilaçlarıyla (Alertec, Allegra, Feksine, Fexadyne vb.) etkileşime girerek ilacın vücutta emilimini zorlaştırabilir.
Günde Ne Kadar Elma Yemeliyiz?
Günde bir veya iki elma tüketmek idealdir. Daha fazlasını yemek, yüksek lif içeriği nedeniyle şişkinlik veya kabızlık gibi sindirim sorunlarına yol açabilir. Ayrıca, karbonhidrat bakımından zengin olduğu için kan şekerinin ani yükselmelerine veya kilo alımına sebep olabilir.
NOT: Bu içerik sağlık uzmanlarının katkısı ile hazırlanmış ve dil modeli ile düzenlenmiştir. Sitemizdeki bilgiler tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Sağlığınız ile ilgili tüm durumlarda, tanı ve tedaviye yönelik işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.