Multipl Miyelom Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasıyla ortaya çıkan bir kanser türüdür. Bu durum, plazma hücrelerinin aşırı üretimi sonucunda kemik iliği, kemikler ve sıklıkla diğer organlarda anormal birikimlerin oluşmasına yol açabilir. Genellikle kemik iliği kanseri olarak adlandırılan multipl miyelom, hastalığın ileri safhalarında kemik zayıflığı, böbrek yetmezliği ve diğer ciddi sağlık problemlerine neden olabilir.

Multipl Miyelom Belirtileri Nelerdir?

Multipl miyelom, kemik iliğinde plazma hücrelerinin aşırı çoğalması sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. Bu hastalığın belirtileri genellikle başlangıçta fark edilmemekte veya diğer sağlık sorunlarıyla ilişkilendirilebilmektedir. Ancak zaman geçtikçe belirtiler şiddetlenir ve hastalık önemli ölçüde ilerler. Multipl miyelom belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Kemik ağrısı ve zayıflık: Multipl miyelom, kemiklerde ağrı ve zayıflık oluşturabilir. Bu ağrı genellikle sırtta, kalçalarda veya göğüslerde hissedilmektedir. Bazı hastalar, özellikle geceleri veya yoğun hareketten sonra ağrılarında artış yaşayabilirler.
• Sık kırıklar: Zayıflamış kemikler, kırılma riskini artırır. Multipl miyelomlu bireylerde genellikle travma olmaksızın sıkça kemik ağrıları yaşanabilir. Kırıklar çoğunlukla omurga, kalça veya kaburga gibi büyük kemiklerde meydana gelebilir.
• Anemi: Normal kan hücrelerinin üretiminin engellenmesi nedeniyle multipl miyelomda anemi oluşabilir. Yorgunluk, soluk cilt, nefes darlığı ve halsizlik gibi belirtiler anemiyi işaret eder.
• Böbrek problemleri: Multipl miyelom, böbreklerde hasara yol açabilir; bu durum idrar yapma sorunlarına, böbrek yetmezliğine ve yüksek kan kalsiyum seviyelerine neden olabilir.
• Enfeksiyonlara yatkınlık: Hastalık, bağışıklık sistemini büyük ölçüde zayıflattığı için enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirir.
• Kilo kaybı ve iştahsızlık: Multipl miyelom, beslenme durumunu ve genel sağlığı olumsuz etkilediğinden, hastalar kilo kaybı ve iştahsızlık yaşamaktan şikayet edebilirler.

Multipl Miyelom Neden Olur?

Hastalığın birçok farklı nedeni bulunabilir, ancak bazı belirli faktörler görülme riskini önemli ölçüde artırır. Multipl miyelom nedenleri şu şekilde açıklanabilir:

• 65 yaş üstü bireylerde daha sık görülmektedir.
• Erkeklerin miyelom geliştirme olasılığı biraz daha fazladır.
• Siyah bireylerin miyeloma yakalanma olasılığı beyaz bireylere oranla iki kat daha fazladır.
• Radyasyona maruz kalan kişiler risk grubunda yer alır.
• Eğer ebeveynlerinizden biri, erkek veya kız kardeşiniz bu hastalığı taşıyorsa riskiniz dört kat artar.
• Petrole dayalı endüstrilerde çalışmanın riski artırdığına dair bazı araştırmalar mevcuttur, ancak bu konu daha fazla inceleme gerektirmektedir.

Multipl Miyelom Evreleri

Multipl miyelom, genellikle hastalığın yaygınlığına ve ilerleme derecesine göre evrelendirilir. Bu evreleme, tedavi hakkında önemli bilgiler sunar. Multipl miyelom evreleri şu şekilde açıklanabilir:

• Evre 1: Bu evrede multipl miyelom, genellikle kemik iliği plazma hücrelerinin %10’undan azını etkiler ve kan testlerinde normal veya hafif anomalilere rastlanır. Hasta, genellikle çeşitli belirtileri fark etmez.
• Evre 2: Orta evre olarak bilinen bu aşamada, belirtiler hafif bir şekilde artar ve plazma hücrelerinin %10 ile %30’u arasında bir etki görülür. Kan testleri ve görüntüleme testlerinde hafif ve orta düzeyde anormallikler tespit edilir.
• Evre 3: İleri evre multipl miyelomda, hastalığın yaygın belirtileri fark edilir. Bu evrede kemiklerde ciddi zayıflık ve kırıklar gözlenebilir, ayrıca kan testlerinde ciddi anormallikler görülebilir.

Multipl Miyelom Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve semptomlarına bağlı olarak multipl miyelom tedavisi uygulanır. İlk aşamada kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek veya büyümelerini yavaşlatmak için kullanılır. Bağışıklık sisteminin kanserle savaşmasını destekleyen immünoterapiler, monoklonal antikorlar gibi ilaçlar kullanılarak multipl miyelom hücrelerini hedef alır ve ortadan kaldırmayı hedefler.

Hastanın kemik iliğindeki anormal plazmaları sağlıklı kök hücrelerle değiştirmek amacıyla kemik iliği nakli de tercih edilebilir. Yüksek enerjili ışınlarla kanser hücrelerini öldürmeyi veya kontrol altına almayı amaçlayan radyoterapi, kemik ağrısı veya kırıkları tedavi etmek için de kullanılabilir. Bu tedavilerin çoğunluğu genellikle çok disiplinli bir yaklaşım gerektirmekte olup, hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanabilir.

Multipl Miyelom Kimlerde Görülür?

Her yaştan ve her cinsiyetten bireylerde görülebilen multipl miyelom, bazı risk faktörlerinde daha hızlı gelişebilir. Özellikle orta ve ileri yaşlarda, 50 yaş üstü bireylerde daha sık fark edilmektedir. Ayrıca erkeklerde bu hastalığın görülme oranı kadınlara göre daha yüksektir. Afrikalı Amerikalılar ve Asyalılar arasında da multipl miyelom daha sık rastlanmıştır.

Aile geçmişinde bu hastalık veya akraba kanser öyküsü olan bireylerin multipl miyelom yaşama riski yüksektir. Yüksek düzeyde radyasyona maruz kalmak, hastalığın riskini artıran en önemli faktörlerden biridir. Bazı otoimmün hastalıklar ve uzun süreli tedaviler, multipl miyelom gelişim riskini önemli ölçüde artırabilir.

Multipl Miyelom Nasıl Önlenir?

Bazı yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın riskini önemli ölçüde azaltabilirsiniz. Multipl miyelom önleme yöntemleri arasında dengeli bir beslenme planı izlemek ve düzenli egzersiz yapmak yer alır. Sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyerek hastalık riskini azaltmak mümkündür.

Yüksek düzeyde radyasyon multipl miyelom riskini artırdığından, radyasyon riski konusunda koruyucu önlemler almak gerekebilir. Düzenli sağlık kontrollerine gitmek ve ailenizde herhangi bir kanser öyküsü varsa, sağlık risklerini yönetmek için doktorunuzla görüşmek önleyici adımlar arasında yer alır.