Güneş Alerjisi: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Güneş alerjisi, güneş ışınlarına uzun süre maruz kalan hassas cilt yapısına sahip bireylerde beliren kızarıklık, tahriş, cilt döküntüsü ve kabarıklık gibi belirtilerle kendini gösteren bir alerji türüdür.
Bazı bireylerde genetik yatkınlık bu durumu tetikleyebilir, ayrıca diğer alerjenlere maruz kalma sonucunda da güneş alerjisi gelişebilir.
Korunmasız olarak güneş altında uzun süre kalındığında güneş yanıkları meydana gelebilir. Birçok kişi güneş yanıkları ile güneş alerjisini karıştırmaktadır. Güneş yanıkları, UV ışınlarına aşırı maruziyet sonucu karşılaşılan bir durumdur. Yanıklar doğal güneş ışığı nedeniyle oluşabileceği gibi, yapay bronzlaşma amacıyla kullanılan cihazlar veya güneş lambalarıyla da ortaya çıkabilir. Güneş yanıkları genellikle uzun süre güneşte kalınması durumunda kızarıklık, ağrı ve su toplaması gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu semptomlar genellikle 10-30 saat içinde gelişir ve çeşitli ilaçlarla tedavi edilebilir. Tam iyileşme süresi birkaç günü bulabilir.
Güneş alerjisi belirtileri ise, güneş yanıklarından farklı olarak, genellikle 5-10 dakika içinde ortaya çıkabilir; bazen bu süre birkaç günü de alabilir.

Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Güneş alerjisi genellikle güneşle temas eden alanlarda meydana gelse de, bazı durumlarda vücudun diğer bölgelerinde farklı semptomlar görülebilir. Güneş alerjisi belirtileri şunlardır:

• Kaşıntı ve kızarıklık,
• Tahriş ve akıntı,
• Nodül, ciltte kabarcıklar ve ürtiker (kurdeşen),
• Batma ve yanma hissi,
• Ağrı ve şişlik.

Güneş alerjisi, nadiren de olsa şu belirtilere yol açabilir:

• Orta ve ağır şiddette baş ağrıları,
• Hayati tehlike oluşturabilecek anaflaktik reaksiyonlar,
• Sersemlik hissi,
• Bayılma ve bilinç kaybı,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Nefes darlığı ve solunum yolu tıkanıklığı.

Güneş Alerjisi Neden Olur?

Güneş alerjisinin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Semptomlar bazen dakikalar içinde ortaya çıkabilirken, bazen saatler veya günler sonrasında da görülebilir.

Güneş alerjilerinin kesin nedeni henüz bulunamamıştır. Bazı bilim insanları kalıtsal yatkınlıkların bu durumu etkileyebileceğini belirtmektedir. Diğerleri ise, histamin gibi bazı proteinlerin güneşe maruz kalınması durumunda çeşitli bağışıklık tepkileri oluşturabileceğini düşünmektedir. Bu nedenle, güneş alerjilerinin nedenleri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.

Güneş altında kalma süresi, güneşe maruz kalan cilt yüzeyi ve güneş ışığının yoğunluğu da etkili unsurlardır.

Bazı ilaçlar, güneşe karşı hassasiyet oluşturarak alerjiye neden olabilir. Bu ilaçlar arasında antibiyotikler, kemoterapi ilaçları, kardiyovasküler ilaçlar ve diüretikler yer alabilir.

Güneş Alerjisi Çeşitleri Nelerdir?

Birçok güneş alerjisi tipi mevcuttur. Bu alerji türleri, döküntü türüne ve nedenine göre farklılıklar göstermektedir.

• Güneş Ürtikeri: En nadir görülen güneş alerjisi türüdür. Güneşe maruz kalınan kısa sürelere rağmen ciddi kızarıklık, isilik, şişlik, tahriş veya kurdeşen gibi belirtiler görülebilir.
• Aktinik Keratoz: Bu alerji türünün kalıtsal nedenlere dayandığı düşünülmektedir. Ciltte kanamayan alanlar da etkilenebilir. Genelde koyu tenli bireylerde daha sık gözlemlenir ve “yaşlılık lekeleri” olarak bilinir. Zamanla oluşan cilt hasarı, genelde uzun süre güneş ışığına maruz kalan bölgelerde gelişir.
• Fotoalerjik Reaksiyon: Kozmetik ve dermokozmetik ürünlerin cilt yüzeyine uygulanmasıyla oluşabilir. Bu alerji, güneş ışığıyla kimyasalların reaksiyona girmesiyle meydana gelir. Semptomların ortaya çıkma süresi kişiden kişiye farklılık gösterebilir; saatler veya günler içinde gelişebilir.
• Polimorf Işık Püskürtmesi (PMLE): En yaygın görülen güneş alerjisi tipidir. Güneşe maruz kalındıktan birkaç saat sonra, kızarık şişlikler, döküntüler ve su kabarcıkları gibi semptomlar gözlemlenebilir. Genelde açık tenli bireyler, yetişkinler ve kadınlarda daha sık görülür.

Güneş Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Güneş alerjisinden şüphelenildiğinde, birincil sağlık kuruluşuna veya dermatolog ile iletişime geçilmelidir. Sağlık uzmanı:

• Belirtilerinizi değerlendirir,
• Kullandığınız kimyasalları ve ilaçları gözden geçirir,
• çeşitli ışık testleri ve yama testleri ile alerjiye neden olan faktörleri tespit etmeye çalışır,
• Tüm bunlar yetersiz kalırsa, cilt yüzeyinden biyopsi alınarak mikroskop altında incelenir.

Güneş alerjisinin teşhisi, uzman dermatologlar tarafından yapılmalıdır; gerektiğinde ileri testler uygulanır. Tanı yöntemleri şunlardır:

• Kan Testleri: Alerji düzeyini belirlemek için kullanılır.
• Fototest (UV Işın Testi): Cildin farklı dalga boylarındaki UV ışınlarına vereceği tepkileri incelemek amacıyla yapılan bir testtir.
• Yama Testi: Alerjiye sebep olduğu düşünülen maddelerin cilt üzerine yamasının yapıldığı ve bir gün beklenen bir testtir; cilt, yapay güneş lambalarından gelen UV ışınlarına maruz kalır ve reaksiyonlar gözlemlenir.
• Cilt Biyopsisi: Önceki tanı testleri yetersiz kaldığında uzman dermatologların talep ettiği bir yöntemdir. Steril bir ortamda uzman dermatologlar tarafından yapılması gerekir. Ayrıca alerjinin başka bir metabolik rahatsızlıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirtmek için kullanılır.

Güneş Alerjisi Nasıl Geçer?

Güneş alerjisinin tedavisinde ilk kural güneşten uzak durmaktır. Güneşten yeterince korunamayan kişilerde veya ileri boyutta olan hastalarda fototerapi, antihistaminik, montelukast, kortikosteroid kullanımı ve kaşıntı azaltıcı kremler faydalı olabilir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Güneş Alerjisi

Bebeklerin D vitamini ihtiyacı açısından güneş ışığı önemlidir. Ancak bebekler ve çocuklar, yetişkinlere göre daha hassas bir cilt yapısına sahiptir. Güneş alerjisinde yetişkinlerde görülen belirtiler çocuklarda da gözlenebilir. Alınması gereken önlemler de benzerlik göstermektedir. Çocuk ve bebekler, mümkün olduğunca saat 10.00-15.00 arasında güneşe maruz bırakılmamalıdır. Güneşe maruz kalan alanlara, yetişkinlerde olduğu gibi bol bol ve 2 saatte bir güneş kremi uygulanmalıdır.

Bebekler güneşe aniden uzun süre maruz bırakılmamalıdır; güneşte geçirdiği süreyi yavaş yavaş artırmak önemlidir.

Özellikle dermatit problemi olan bebeklerde güneş, daha ciddi reaksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle dışarıda bulunulması gerekli zamanlarda, güneşten koruyucu kıyafetler, şapkalar ve parfümsüz güneş kremleri kullanmak önemlidir.

Güneş alerjisi olabileceğinden şüpheleniyorsanız, hastanemizde uzman dermatologlarla görüşebilir ve sağlığınıza dair güvenilir bilgiye ulaşmak için sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın.