Lökosit (Beyaz Kan Hücresi) Nedir? Lökosit Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

Kan, bağışıklık sisteminin bir parçası olarak enfeksiyonla mücadelede etkili olan belli bir beyaz kan hücresi sayımını (WBC, lökositler veya lökositler) içerir. Beyaz kan hücresi (WBC) sayımı, bir bireyin kan örneğinde bulunan beyaz kan hücrelerinin miktarını ölçer. Vücuttaki beyaz kan hücrelerinin sayısı, kişiler arasında veya yaşamın farklı dönemlerinde değişiklik gösterebilir. Sağlıklı bir yetişkinde normal beyaz kan hücresi sayısı, mililitre (μl veya mcL) veya milimetreküp (mm3) başına 4.000 ila 11.000 WBC arasında değişir; fakat bu değer erkekler ve kadınlar arasında farklılık arz edebilir, ayrıca sağlıklı çocuklar ve gençlerde genellikle daha fazla beyaz kan hücresi görülür.

Lökositoz, beyaz kan hücrelerinin yüksekliğini ifade eder ve enfeksiyonlar, iltihaplanma, yaralanma ve bağışıklık sistemi sorunları dahil pek çok durumun göstergesi olabilir. Lökositozu tespit etmek için sıklıkla tam kan sayımı (CBC) yapılır. Tedavi sürecinde altta yatan durumun iyileşmesi genellikle beyaz kan hücresi sayısını azaltır.

Lökosit (WBC) Nedir?

Lökosit (WBC), yani beyaz kan hücreleri, kanın hemoglobinden yoksun, çekirdekli ve hareket edebilen hücresel bir bileşenidir. Vücudu enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı koruyarak; zararlı maddeleri ve hücresel artıklarını sindirip, bulaşıcı ajanları ve kanser hücrelerini yok ederek savunur.

Beyaz kan hücreleri, kemik iliği tarafından üretilir ve üretim süreçleri sırasıyla dalak, karaciğer ve böbrekler gibi organlar tarafından kontrol edilir. Her birinin farklı işlevleri olan birden fazla lökosit türü vardır:

• Monositler: Uzun ömürlüdürler ve bakterilerin parçalanmasına yardımcı olurlar.
• Lenfositler: Bakterilere, virüslere ve diğer tehditlere karşı savunma için antikor üretirler.
• Nötrofiller: Bakteri ve mantarları yok eder ve sindirirler; enfeksiyon anında ilk savunma hattıdırlar.
• Bazofiller: Vücudun bağışıklık tepkisini düzenlemeye yardımcı olan kimyasallar (histamin gibi) salgılarlar.
• Eozinofiller: Parazitlere ve kanser hücrelerine karşı savaşır ve alerjik tepkilere zemin hazırlarlar.

Lökosit (WBC) Yüksekliği Nedir?

Lökositoz, beyaz kan hücresi sayısının artması durumunu ifade eder. Bu durum, normal bir bağışıklık yanıtı olarak ortaya çıkabilir ve her zaman kaygı verici olmayabilir; çoğu zaman vücudun enfeksiyon veya iltihapla mücadele ettiğini gösterir.

Beş farklı beyaz kan hücresi türü bulunduğundan, yüksekliğin sebebine bağlı olarak beş çeşit lökosit yüksekliği tanımlanabilir. Bunlar şunlardır:

• Nötrofil lökositozu, yüksek sayıda nötrofilin (en yaygın beyaz kan hücresi türü) varlığından kaynaklanır.
• Lenfositoz, lenfatik sistemi koruyan beyaz kan hücresi sayısının artması anlamına gelir.
• Monositoz, bağışıklık tepkilerinin çoğalmasına yol açan yüksek sayıda beyaz kan hücresi olması durumudur.
• Eozinofili, enfeksiyonlara ve iltihaplanmalara karşı mücadelede rol oynayan beyaz kan hücrelerindeki artıştır.
• Bazofili, nadiren görülen bir durumdur ve bazofil sayısının artışı ile karakterizedir (paraziter enfeksiyonlar, kanın pıhtılaşması ve alerjik yanıtlarla ilişkili rol oynar).

Lökosit (WBC) Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Lökositoza bağlı bazı semptomlar enfeksiyonları veya lenfoma ve lösemi gibi daha ağır durumları gösterebilir. Yaygın lökosit yüksekliği belirtileri şunlardır:

• Ateş
• Tükenmişlik
• Ağrı
• Nefes darlığı
• Hırıltı
• Gece terlemeleri
• Beklenmeyen kilo kaybı
• Döküntü

Kolay morarma, trombositopeniyi (düşük trombosit sayısı) veya şiddetli akut lösemiyi gösterebilir. Şiddetli durumlarda aşırı beyaz kan hücreleri kanın kalınlaşmasına neden olabilir ve bu da kan akışını azaltabilir. Sonuç olarak hiperviskozite sendromuna yol açabilir, bu da felç, iç kanama veya görme sorunları gibi ciddi sağlık problemlerine sebep olabilir.

Lökosit (WBC) Yüksekliği Neden Olur?

Lökositoz genellikle enfeksiyon veya iltihaplanmadan kaynaklanır. Diğer lökosit yüksekliği nedenleri şunları içerebilir:

• Alerjiler, özellikle şiddetli alerjik reaksiyonlar
• Astım
• Bakteriyel, viral, mantar veya paraziter enfeksiyonlar
• Yanıklar
• Churg-Strauss sendromu
• Kortikosteroidler ve epinefrin gibi ilaçlar
• Allerjik rinit (saman nezlesi)
• Lösemi
• Lenfoma
• Miyelofibroz (kemik iliği bozukluğu)
• Polisitemi vera
• Gebelik
• Romatizmal eklem iltihabı
• Sarkoidoz
• Tüberküloz
• Vaskülit
• Boğmaca

Lökosit (WBC) Yüksekliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Lökositoz tedavisi, esasen altta yatan nedenlere bağlı olarak değişmektedir. Örneğin, bakteriyel bir enfeksiyon dolayısıyla beyaz kan hücresi sayısı yükselmişse, sağlık uzmanı antibiyotik reçete edebilir. Alerjik bir tepki nedeniyle oluşan lökositozda ise antihistaminik tedavi uygulanabilir. Diğer yaygın lökosit yüksekliği tedavi yöntemleri şunlardır:

• Stresi veya kaygıyı azaltıcı ilaçlar
• Antiinflamatuar ilaçlar
• Astım tedavisi için inhalerler
• Kan akışını artırmak için IV sıvıları
• Lökoferez, kanınızdaki beyaz kan hücrelerinin sayısını hızla azaltmaya yönelik bir prosedür
• Kemoterapi, radyasyon tedavisi veya kök hücre nakli gibi kanser tedavileri

Bazı durumlarda beyaz kan hücresi sayısı müdahale gerektirmeden normale dönebilir.

Lökosit (WBC) Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Lökopeni (lökosit düşüklüğü) belirtileri yoktur; buna karşın, bazı durumlar enfeksiyonları tetikleyebilir. Lökosit düşüklüğü belirtileri şunları içerebilir:

• Ateş ve titreme
• Şişlik ve kızarıklık
• Ağız yaraları
• Ağızda kırmızı veya beyaz lekeler
• Boğaz ağrısı
• Şiddetli öksürük veya nefes darlığı
• Ağrılı idrara çıkma veya kötü kokan idrar
• İshal
• İrin boşaltan yaralar veya kesikler
• Olağandışı vajinal akıntı veya kaşıntı

Lökosit (WBC) Düşüklüğü Nedenleri Nelerdir?

Lökosit düşüklüğü, kanser, kanser tedavileri veya kanserle ilgili olmayan farklı durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Bazı yaygın lökosit düşüklüğü nedenleri şunlardır:

• Aplastik anemi
• Kemoterapi
• Radyasyon tedavisi
• Epstein-Barr virüsü enfeksiyonu
• Hepatit A
• Hepatit B
• HIV/AIDS
• Enfeksiyonlar
• Lösemi
• Lupus
• Romatizmal eklem iltihabı
• Sıtma
• Yetersiz beslenme ve bazı vitamin eksiklikleri
• Antibiyotik gibi ilaçlar
• Sarkoidoz
• Sepsis (yaygın kan enfeksiyonu)
• Tüberküloz

Kemoterapi, ilaç veya başka bir tedavi nöropeniye neden oluyorsa, doz azaltılabilir, tedavi değiştirilebilir veya vücudunuz iyileşene kadar tedavi ertelenebilir.

Lökosit (WBC) Düşüklüğü Tedavisi Nasıl Olur?

Lökosit düşüklüğü durumlarında sağlık uzmanları, altta yatan nedenleri tedavi eder. Örneğin, enfeksiyon nedeniyse lökopeni, enfeksiyonla savaşmak için antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılabilir. Lökosit düşüklüğü tedavisi olarak uygulanabilecek diğer yöntemler şunlardır:

• Büyüme faktörleri: Bu ilaçlar, kemik iliğini daha fazla kan hücresi üretmeye teşvik eder ve beyaz kan hücresi sayısını artırabilir.
• Kemoterapinin geciktirilmesi: Kanser tedavisi gören bir hastada, tedavi beyaz kan hücresi sayısı artana kadar ertelenebilir.

Lökosit Değeri Kaç Olmalıdır?

Normal bir beyaz kan hücresi sayısı, her yaştan erkek, kadın ve çocuk için belirlenen bir aralığa dayanır. Genel değerler hakkında konuşmak mümkün olsa da, belirli aralıklar laboratuvarlar ve ülkeler arasında değişiklik gösterir.

Erkekler için normal lökosit değeri, mililitre başına 5.000 ile 10.000 beyaz kan hücresi arasında değişir. Kadınlar için bu değer, mikrolitre başına 4.500 ile 11.000 arasında, çocuklar için ise 5.000 ile 10.000 arasındadır. Ancak bazı kaynaklarda, erkek ve kadın değerleri arasında ayrım yapılmadan, her iki cinsiyet için de değerlerin mililitre başına 4.000 ila 4.500 ve 10.000 ile 11.000 hücre aralığında olduğu görülmektedir.