Safra Kesesi Kanseri: Belirtiler, Nedenler ve Tedavi Yöntemleri

Safra kesesi, sindirim sisteminin bir parçası olan ve yağ metabolizması için gerekli safra sıvısının üretiminde rol oynayan bir organdır. Safrayı depolayıp salgılayan safra kesesi, karın bölgesinin sağ üst kısmında yer almaktadır. Çeşitli nedenlerden dolayı safra kesesi hücrelerinde değişiklikler meydana gelebilir ve bu hücresel değişim kanser oluşumuna yol açabilir. Karın bölgesinde ağrı, şişkinlik gibi belirtilerle kendini gösteren safra kesesi kanseri, müdahale gerektiren ciddi bir tıbbi durumdur.

Safra Kesesi Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Safra kesesi kanseri, sinsi bir şekilde ilerlediğinden, ilk evrelerinde belirgin semptomlar göstermez. Kanserin gelişmeye başlamasıyla birlikte ortaya çıkan belirtiler, diğer hastalıkların semptomlarıyla karıştırılabilir veya kişi tarafından göz ardı edilebilir. Şiddetli belirtiler, safra kesesinde taş gelişimi ya da safra kanallarında tıkanıklık gibi tıbbi durumlara işaret edebilir. Safra kesesi kanserinin, aşağıdaki semptomları gelişmesine neden olabileceği bilinmektedir:

• Üst karın bölgesinde ağrı
• Karın bölgesinde bir şişlik hissi
• Şişkinlik
• Mide bulantısı ve kusma
• Cilt ve göz beyazında sararıklık oluşturan sarılık
• İstemsiz kilo kaybı
• Ateş

Safra Kesesi Kanseri Neden Olur?

Safra kesesi hücrelerinin kontrolsüz çoğalmaya başlayarak kötü huylu hücrelere dönüşmesi, safra kesesi kanserinin gelişimine yol açar. Genetik materyalde meydana gelen değişimler veya mutasyonlar, bu hücresel dönüşümün temel nedenidir. Mutasyonlar, genetik faktörlerden etkilenebileceği gibi, geçirdiğiniz hastalıklar, kullandığınız ilaçlar veya yaşam tarzınızla da ilişkilidir.

Kanser hücrelerinin nasıl geliştiği tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörlerinin bu durumu tetikleyebileceği belirlenmiştir. Kadınlarda safra kesesi kanseri gelişim oranı erkeklere göre daha yüksektir. Bu kanser türü genellikle 65 yaş üstü bireylerde daha sık görülmektedir.

Yaş ve cinsiyet dışında, safra kesesine yönelik hastalık geçmişi olan kişilerde kanser gelişim riski daha yüksektir. Safra taşı ya da geçmişinde safra taşı olan bireyler, safra kesesinde polip olanlar veya kronik safra kesesi iltihabı (kolesistit) sorunu yaşayan bireylerde kanser hücrelerinin gelişim oranı yüksektir. Safra kanallarında süregelen iltihaplanma veya ortak safra kanalında kist görülmesi de kanser riskini artıran faktörlerdendir. Salmonella typhii enfeksiyonu geçiren kişilerde tifoya bağlı kanser hücresi gelişim görülebilmektedir.

Ayrıca, beslenme ve yaşam tarzına bağlı faktörler de safra kesesinde kanser hücrelerinin oluşumuna yol açabilir. Safra kesesinde kalsiyum birikimi ve obezite de kanser gelişimini tetikleyen durumlar arasındadır.

Safra Kesesi Kanseri Evreleri

Safra kesesi tanısı konulduğunda, hangi tedavi yönteminin izleneceğinin belirlenmesi için hastanın kanser evresinin tespit edilmesi gerekmektedir. Evreleme ile kanserin orijinal konumu ve metastaz yapıp yapmadığı anlaşılabilir. Evreler 0’dan 4’e kadar değerlendirilir; sayının artması kanserin ciddiyetinin de arttığını gösterir. Safra kesesi evreleri şu şekilde açıklanabilir:

• Evre 0: Safra kesesinin iç mukozasında kanser ön hücrelerinin bulunduğunu gösterir. Bu aşamada herhangi bir yayılma yoktur.
• Evre 1: Safra kesesinin mukozasında kanser hücreleri gelişmeye başlamıştır. Bu hücrelerin safra kesesinin kas duvarlarına yayılma riski vardır.
• Evre 2: Kötü huylu kanser hücreleri safra kesesinin kas tabakasını aşarak bağ dokusuna geçiş yapmaya başlamıştır.
• Evre 3: Safra kesesine zarar veren kötü huylu hücreler, çevre organlara yayılmaya başlamıştır. Lenf düğümlerine de yayılma riski bulunmaktadır.
• Evre 4: Kanserli hücreler, çevredeki lenf düğümlerine yayılmış ve uzaktaki organlarla metastaz yapmıştır.

Safra Kesesi Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Safra kesesi kanserine yönelik şüphelerin değerlendirilmesi ve kanser gelişiminin tespit edilmesi için çeşitli testler ve tetkiklere başvurulur. Bu testler ile kanserin türü, evresi ve diğer dokularda metastaz olup olmadığı belirlenebilir. Safra kesesi teşhisinde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Laboratuvar testleri: Karaciğer fonksiyon testleri, karsinoembriyonik antijen tahlili (CEA) ve CA 19-9 tahlili gibi çeşitli incelemeler yapılabilir. Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğer tarafından üretilen maddelerin seviyelerini ölçer ve kanserin karaciğeri etkileyip etkilemediğini gösterir. CEA, sağlıklı ve kanserli hücreler tarafından kana karışan maddeleri belirlerken, CA 19-9 ise kanda yüksekse kanser şüphesini artırabilir.
• CT taraması: Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması, iç organların detaylı görüntülenmesini sağlar ve karın, göğüs ve pelvis bölgesinde yapısal değişikliklerin tespit edilmesine yardımcı olur.
• Ultrason taraması: Yüksek enerjili ses dalgaları kullanarak vücut dokularının detaylı görüntülerini oluşturur.
• Perkütan transhepatik kolanjiografi: Karaciğer ve safra kanallarına yönelik görüntüleme yapmak için uygulanan bir röntgen işlemidir. Bu işlem sırasında ince bir iğneyle özel bir sıvı enjekte edilerek tıkanıklıklar tespit edilebilir.
• Endoskopik retrograd kolanjiopankreatografi (ERCP): Bu işlem ile safra kanalları incelenebilir ve onları daraltacak kanserli hücrelerin varlığı tespit edilebilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Doku ve organları ayrıntılı bir şekilde görüntülemek için kullanılan bir yöntemdir ve radyo dalgaları ile çalışır.
• Laparoskopi: Ameliyathane ortamında yapılan bu işlem sırasında karın bölgesinde küçük bir kesik açılır. Laparoskop adı verilen kamerayla birlikte ışıklar içeren bir cihaz karın içine yerleştirilir ve doktor tarafından safra kesesi ile diğer organların incelenmesini sağlar.
• Biyopsi: Kanserin evresinin belirlenmesi amacıyla doku örneği alınır. Laboratuvar ortamında incelenen doku örneği, kanserli olup olmadığı konusunda kesin bilgiler sağlar.