Mahlep Nedir? Faydaları ve Kullanım Alanları Nelerdir?
Mahlep, kökeni İran olan ve nohut boyutunda meyveler veren, gülgiller familyasına ait yaklaşık 6 ile 10 metre arasında boylanabilen bir bitkidir. Mahlep baharatı ise mahlep ağacının meyve çekirdeklerinin kurutulup toz haline getirilmesiyle elde edilen bir baharat türüdür. Bu bitki Türkiye’de Mardin, Van ve Erzurum gibi bölgelerde yetişir. Arapça’da “Tatlı kokulu” ve “parfüm kralları” olarak bilinen mahlep, özellikle pastane ve fırın ürünlerinde sıkça tercih edilir. Türkiye’de “yabani kiraz”, “taş kirazı”, “melem” ve “keniro” gibi farklı adlarla anılmaktadır.
Mahlep Nasıl Kullanılır?
Mahlep, özellikle Yunan, Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarında hamur işi ve ekmek pişirirken kullanılan bir baharat olarak öne çıkar. Kurabiye ve kek gibi tatlılarda, bir fincan un için bir çay kaşığı oranında kullanılırken, aynı zamanda kırmızı et marine aşamasında da değerlendirilebilir. Çekirdek, toz, yağ ve püre formlarında elde edilebilen bu tatlandırıcı, tariflerde bu çeşitli formlarında kullanılabilir. Hazırlanan yiyeceklere hoş bir aroma ve gevreklik katarak lezzeti artırır.
Mahlep sadece gıda alanında değil, ayrıca kozmetik, boya ve ilaç sektörlerinde de kullanılmaktadır.
Mahlep Faydaları Nelerdir?
Mahlep, potasyum, magnezyum ve kalsiyum gibi zengin mineral içeriği sayesinde kemik gelişimi, hipertansiyon, tiroid bezi sorunları, saç dökülmesi ve anemi gibi rahatsızlıklara karşı faydalıdır.
Mahlep ile bilinen en yaygın faydalar arasında şunlar bulunmaktadır:
- Nefes darlığı ve astıma iyi gelir.
- Tiroid bezi sorunlarında olumlu etkiler gösterir.
- Kan dolaşımını iyileştirir.
- Kalp ve damar sağlığına katkı sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Balgam söktürücü özelliğe sahiptir.
- Antioksidan etkisiyle vücudu serbest radikallerden korur.
- Sindirim sistemini düzenler.
- Enerji verir.
- Karın ağrısına iyi gelir.
- Karaciğerin yenilenmesine yardımcı olur.
- Toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcıdır.
- İdrar söktürücü etkisi vardır.
- Stresi azaltır ve sinir sağlığını korur.
Özellikle gençler ve yetişkinlerde kas gelişimine katkıda bulunan mahlep, zayıf kasların güçlendirilmesine de yardımcı olur. Ayrıca kemik sağlığını güçlendirmesi de mahlebin diğer faydaları arasında yer alır.
Mahlep Besin Değeri ve İçeriği Nedir?
Mahlep, içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde zengin bir besin değerine sahiptir. Kumarin adı verilen öz, mahlebin etkisini artırmakta ve yiyeceklere lezzet katmaktadır. Mahlep ile ilgili besin değerleri şu şekildedir:
Mahlep, 100 gramda 345 kalori, 59.7 gram karbonhidrat, 21.3 gram protein içermektedir:
- Yüksek protein ve yağ asidi oranına sahiptir. Yağ asidi oranı %27 olup büyük çoğunluğu doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır.
- Yaklaşık %18 lif oranına sahiptir.
- Oleik, linoleik ve palmitik yağ asitleri açısından zengindir.
- Potasyum, kalsiyum, demir, çinko ve magnezyum mineralleri içermektedir.
- Çekirdeğinde hidroksibenzoik, siringik ve p-kumarik asitler bulunur. Fenolik bileşikler, flavonoidler ve antosiyaninler açısından değerlidir.
Mahlebin Zararları Var mı?
Mahlep, faydaları nedeniyle “halk ilacı” olarak bilinen bir besin kaynağıdır. Dozuna dikkat edilerek kullanıldığı takdirde kemik ve kas gelişiminden metabolizmayı güçlendirmeye kadar birçok alanda yarar sağlar. Ancak, mahlep bal ile karıştırıldığında kilo alımına neden olabilir ve koku hassasiyeti olan kullanıcılar için sakıncalı olabilir.
Mahlep Nerede Kullanılır?
Mahlep, toz veya tohum formunda kullanılarak tatlı ve tuzlu yemeklere lezzet katmak için tercih edilmektedir. Pilav ve helva çeşitlerinde sıklıkla kullanılan bu gıda, dünya mutfaklarında da bulunmaktadır. Mahlepli su tüketimi, hazımsızlık sorunlarına çare olabilirken, midenizi de rahatlatabilir. Ayrıca, kurabiye, poğaça, kek ve börek gibi hamur işlerinde de kullanılmaktadır. Mahlep, yiyeceklere yumuşak bir doku ve gevreklik kazandırır. Bal ile karıştırıldığında ise boğaz ağrısı ve grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarına yardımcı olur.
Mahlep Bozulur mu?
Mahlep, güneş ışığı almayan bir ortamda kiler veya baharat dolaplarında saklanmalıdır. Ağzı açık bir kavanozda bekletildiğinde bayatlayarak kokusunu ve aromasını kaybedebilir. Bu durumu engellemek için az miktarda alarak taze kullanım sağlanabilir.
Mahlep Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Mahlep şeker hastalığına iyi gelir mi?
Mahlep, beslenme düzenine eklenerek şeker hastalığının kontrolünü destekleyebilir.
Mahlep bal karışımı nasıl yapılır?
Bal ile karıştırılarak tüketilen mahlep, üst solunum yolu rahatsızlıklarının etkilerini azaltabilir.
Mahlep bebeklere ne zaman verilir?
Genellikle mahlep, bebeklerde önerilmezken, 3 yaşından büyük çocuklar için tavsiye edilebilir.
Mahlepte gluten var mı?
Mahlep, gluten içermediği için gluten hassasiyeti olan bireyler tarafından rahatlıkla tüketilebilir.
Mahlep çayı nasıl yapılır?
Suda 2 tatlı kaşığından fazla olmayacak şekilde mahlep eklenip karıştırılarak hazırlanır. Günlük olarak yüksek kan şekerinden dolayı oluşan olumsuz etkileri azaltmak için doğal bir ilaç olarak kullanılabilir. Her durumda, beklenmeyen etkilerden kaçınmak adına önce bir uzman doktordan tavsiye almak önemlidir.
Mahlep meyvesi yenir mi?
Mahlep, hamur işlerine hoş bir aroma katmak ve gevreklik sağlamak amacıyla kullanılmakta olup, ayrıca helva yapımında genellikle kurutulmuş olarak da kullanılır.
NOT: Bu içerik sağlık uzmanlarının katkısı ile hazırlanmış ve dil modeli ile düzenlenmiştir. Sitemizdeki bilgiler tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Sağlığınız ile ilgili tüm durumlarda, tanı ve tedaviye yönelik işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız.