Kötü Kolesterol Nedir, Nasıl düşürülür?
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, kalp krizinden felce kadar yaşamı tehdit eden sağlık sorunlarına yol açabilen kötü kolesterolü azaltmanın yollarını paylaşıyor ve kolesterol ilaçları hakkındaki merak edilen konulara açıklık getiriyor…
Kolesterol, hücre yapısında bulunan ve vücut için önemli işlevlere sahip bir moleküldür. Hücre duvarlarının ve hormonların oluşumunda görev alan kolesterolün büyük bir kısmı vücut tarafından üretilirken, geri kalanı yiyeceklerle alınır. İnsan sağlığı için endişe kaynağı olan kolesterol, kan dolaşımında bulunan ve kötü kolesterol olarak da adlandırılan LDL’dir. Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, yüksek LDL kolesterol seviyelerinin kalp ve damar hastalıkları riskini artırdığını belirterek, kötü kolesterol ve kolesterol ilaçlarıyla ilgili merak edilen konulara şu şekilde değiniyor:
Kötü Kolesterolün Risk Faktörleri Nelerdir?
Yüksek kolesterol riskini artıran faktörler arasında ailevi yatkınlık, bozulmuş kan şekeri düzeyleri, insülin direnci veya diyabet hastalığı bulunmaktadır. Diğer risk faktörleri arasında hipertansiyon, sigara kullanımı, kronik böbrek yetersizliği ve yaş yer almaktadır. Sigara içenlerde oksidatif stres nedeniyle damarlarda bozulmalar meydana gelirken, alkol tüketimi karaciğerde yağlanmaya ve dolayısıyla kolesterol yükseklikleri ile ilişkili metabolik sorunlara yol açabilir. Uzun süreli stres durumunda kalbe yük bindiren adrenalin ve kortizol gibi hormonlar, LDL’nin (kötü kolesterol) atardamarlarda birikmesine ve tıkanmalara neden olabilir.
Genç Yaşta Kötü Kolesterol Görülür mü?
Normal bireylerde yaşla birlikte kolesterol yüksekliği görülme sıklığı artarken, ailesel kolesterol yüksekliği olanlarda erken yaşlarda bile kolesterol yüksekliği tespit edilebilir. Bu durum, erken yaşta kalp krizi veya inme riskini artırabilir. Ailede erken yaşta kalp krizi öyküsü olanlarda, ailesel kolesterol yüksekliği düşünülmeli ve kolesterol düzeylerine bakılmalıdır.
Kolesterol Hastaları Nasıl Beslenmeli?
Kolesterolü yüksek olan hastaların hayvansal gıdaları tamamen kısıtlamadan, daha az yağlı balık, tavuk, az yağlı süt ve süt ürünleri gibi kolesterol içeriği daha düşük gıdalara yönelmeleri önerilir. Ayçiçeği yağı veya hayvansal katı yağlar yerine yemeklerde zeytinyağı kullanılması tavsiye edilir. Aşırı basit şeker tüketimi ve fruktoz içeren gıdaların fazla alınması da engellenmelidir.
Kolesterol İlaçları Ne Zaman ve Ne Kadar Süreyle Kullanılmalıdır?
Kolesterol ilaçları, tek seferlik kullanılan ilaçlar değildir ve bir kutu kullanıp bırakmak doğru değildir. İlaçların kullanımı bırakıldığında, özellikle beslenmeye dikkat edilmediğinde kolesterol seviyesi kısa sürede yeniden yükselebilir. İlaç tedavisine başlanan hastaların da beslenme önerilerine uymaları ve fiziksel aktiviteye önem vermesi gerekmektedir.
Kolesterol İlaçlarının Yan Etkileri Var mı?
Kolesterol ilaçları, nadiren de olsa kas enzimlerinde yükselmelere veya karaciğer enzimlerinde artışa neden olabilir. Hastalar bu olası yan etkiler hakkında bilgilendirilmeli ve gerekirse ilaç dozları azaltılmalı veya başka tür ilaçlar kullanılmalıdır.
LDL Seviyesi Nasıl Azaltılır?
LDL seviyesini düşürmek her hastada kolay olmayabilir. Öncelikle, riski yüksek olan hastalara yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Bunlar, fiziksel aktivite ve beslenme önerileri şeklinde olabilir. Bu yöntemlerle hedeflenen kolesterol seviyelerine ulaşılamazsa, ilaç tedavisi gerekebilir. Hastaların tedaviye uyumu bu süreçte oldukça önemlidir.
