Kurdeşen (Ürtiker) Nedir? Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kurdeşen, ya da diğer adıyla ürtiker, ciltte aniden ortaya çıkan bir durumdur. Kaşıntı eşliğinde kırmızı, kabarık lezyonlarla karakterize edilen bu dermatolojik rahatsızlık, derideki lezyonların genellikle birdenbire belirmesiyle tanınır. Kısa bir süre içerisinde kaybolabilirken, bazı durumlarda uzun süreli rahatsızlık da yaratabilir. Kurdeşen, vücudun bağışıklık sisteminin çeşitli tetikleyicilere karşı verdiği bir tepki olarak kabul edilmektedir. Bu tetikleyicilerin kişiden kişiye değişiklik göstermesi mümkündür. Ürtikerin nedenleri, tedavi yöntemleri ve nasıl önlenmesi gerektiği hakkında daha fazla bilgi edinilmesi, bu yaygın cilt sorununun yönetiminde kritik bir adım olabilir.

Kurdeşen (Ürtiker) Nedir?

Kurdeşen, genellikle maruz kaldığınız bir maddeye karşı gelişen alerjik bir tepkime olarak kendini gösterir. Ancak, bazen altta yatan bir sağlık sorununun da bir belirtisi olabilir. Ciltteki kaşıntılı, kabarık lezyonlarla belirginleşir ve genellikle açık tenlerde kırmızı, pembe ya da ten rengi olarak görmek mümkündür. Koyu tenlerde ise bu lezyonlar, ten renginden biraz daha açık veya koyu görünebilir.

Çoğu zaman, bir ilaca, yiyeceğe karşı alerjik bir yanıtın veya çevresel tahriş edici maddelere karşı duyarlılığın sonucu olarak ortaya çıkar. Alerjik tepkimeler, bağışıklık sisteminizin bir alerjenle karşılaştığında devreye girmesiyle meydana gelir. Alerjenler, çoğu insan için zararsız olan, ancak hassas kişilerde alerjik tepkiye neden olabilen proteinlerdir. Genellikle, alerji ilaçlarıyla hafifletilebilecek bu sorun geçicidir. Çoğu döküntü kendiliğinden geçerken, kronik vakalar ve şiddetli alerjik reaksiyonlar ciddiye alınmalıdır. Kurdeşen nedeniyle kaşıntı, yanma veya batma hissi oluşabilir ve kabarcıklar, parmak ucu kadar küçükten yemek tabak büyüklüğüne kadar değişiklik gösterebilir. Kurdeşen için tıbbi terim ürtikerdir.

Kurdeşen (Ürtiker) Neden Olur?

Karşılaştığınız veya yuttuğunuz bir maddeye bağlı olarak alerjik bir tepki sonucu oluşur. Alerjik tepki meydana geldiğinde, vücudunuz kanınıza histamin salgılamaya başlar. Histaminler, vücudunuzun enfeksiyon ve diğer dış tehditlere karşı savunma amacıyla ürettiği kimyasallardır. Bazı bireylerde histaminler, şişlik, kaşıntı ve kurdeşen belirtilerinin çoğuna yol açabilir. Alerjenler arasında kurdeşen nedenleri, polen, ilaçlar, gıda, hayvan tüyleri ve böcek ısırıkları gibi unsurlar bulunur.

Bu dermatolojik durum, alerjilerin yanı sıra diğer nedenlerle de ortaya çıkabilir. Aşırı sıcak veya soğuk havaya maruz kalma ya da aşırı terleme gibi durumların kurdeşene yol açma ihtimali vardır. Birçok potansiyel tetikleyici bulunduğundan, genellikle kurdeşenin kesin nedeni belirlenemez. Ürtiker türleri akut kurdeşen ve kronik kurdeşen olarak ikiye ayrılır. Bu türler şu şekilde açıklanabilir:

Akut Kurdeşen

Yiyecek, içecek, ilaç veya dokunduğunuz maddelere karşı bir alerjik tepki olarak meydana gelir. Ciltte bulunan mast hücreleri harekete geçtiğinde, histamin de dahil olmak üzere çeşitli kimyasallar salgılamaktadır. Histamin, kurdeşen oluşumunun nedenidir. Bunun yanı sıra enfeksiyonlar, stres veya ciltte fiziksel baskı gibi çeşitli sebeplerle de kurdeşen gelişimi görülebilir.

Kronik Kurdeşen

Akut kurdeşenlerden farklı olarak, kronik kurdeşen genellikle alerjik nedenlerden kaynaklanmaz. Bu tür, bakteriyel veya virüslerden kaynaklanan enfeksiyonlar ya da lupus gibi diğer tıbbi koçuları takip edebilir. Kronik ürtiker uzun süre devam edebilir ancak genellikle geçicidir. Rahatsız edici olabilir, ancak genellikle hayati tehlike oluşturmaz.

Kurdeşen (Ürtiker) Belirtileri Nelerdir?

Döküntüler, kurdeşen belirtileri arasında en dikkat çekeni olarak kabul edilir. Genellikle kaşıntılı olan, bazen yanma hissi de yaratabilen kabarık şişlikler veya lezyonlar, bu rahatsızlığın en belirgin semptomlarındandır. Ayrıca belirtiler aşağıdaki biçimlerde de görülebilir:

• Kabarcıklar büyüyebilir, yayılabilir ve birleşerek daha geniş ve düz kabarık deri alanları oluşturabilir.
• Kabarcıklar genellikle şekil değiştirir, kaybolur ve birkaç dakika veya saat içerisinde yeniden ortaya çıkabilir. 48 saatten uzun süren kabarcıklar alışılmadık bir durumdur.

Kurdeşene Ne İyi Gelir?

Kurdeşenin neyin tetiklediğini anlamak, tekrar oluşumunu önlemek açısından oldukça önemlidir. Tetikleyiciyi belirleyebilirseniz, ondan kaçınabilirsiniz. Stres, ilaçlar, böcek ısırması, güneşe maruz kalma ve enfeksiyonlar, ürtikerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Ancak boğazda veya yüzde şişme, nefes alımında zorluk gibi durumlarla karşılaşırsanız acil tıbbi müdahale gereklidir. Daha hafif geçirenler için, aşağıdaki yöntemler rahatlama sağlayabilir:

Soğuk Kompres Uygulayın

Soğuk kompres, kaşıntı ve şişliği hafifletmeye yardımcı olabilir. Bunu sağlamak için bir torba dondurulmuş sebze kullanabilir veya bir avuç donmuş buzu bir havluya sararak etkilenen bölgeye 10 dakika boyunca uygulayabilirsiniz.

Cilt Kuruluğunu Engelleyin

Kuru cilt, kaşıntıya daha çok meyillidir. Ayrıca kuru cilt, diğer hastalıklara karşı da daha savunmasız olabilir. Bazı sabunlar cildi kurutabilir, bu da kurdeşen durumunda daha fazla kaşınmaya yol açabilir. Hassas ciltler için yumuşak sabunlar tercih ettiğinizden emin olun; bu sabunlar genellikle koku ve tahriş edici kimyasallar içermez. Tahriş edici nemlendiriciler veya losyonlar kullanmaktan da kaçınmalısınız.

Aşırı Sıcaktan Kaçının

Aşırı sıcaklar, kaşıntıyı daha da kötüleştirebilir. Hafif giysiler giyin ve evin sıcaklığını serin ve rahat tutmaya özen gösterin. Doğrudan güneş ışığına maruz kalmamaya çalışın.

Doktorunuza Danışarak Aloe Vera Kullanabilirsiniz

Aloe vera, doğal bir antiinflamatuar özelliğe sahiptir. Herpes simpleks, sedef hastalığı ve ürtiker gibi dermatolojik durumlara iyi gelebilir. Ancak yeni bir ürün kullanmadan önce, özellikle hassas cildiniz varsa bir cilt yama testi yapmanız önemlidir. Bazı aloe vera ürünleri kokular veya diğer kimyasallar içerebilir, bu nedenle etiketi okumanız önemlidir.

Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar, cildinizi muayene ederek kurdeşen teşhisi koyabilir. Ayrıca alerji testleri isteyebilir. Bu testler, ürtikere neyin sebep olduğunu belirlemeye yardımcı olabilir. Bu, öncelikle akut kurdeşenler için geçerlidir. Nedeni öğrenmek, alerjenlerden ve bunlarla birlikte gelen kurdeşenlerden kaçınmanıza olanak tanır. Kurdeşen tanısı için alerji testleri aşağıdakileri içermektedir:

• Cilt testleri: Bu test sırasında uzmanlar, cildinizde farklı alerjenleri test eder. Cildiniz kızarırsa veya şişerse, bu, o maddeye alerjiniz olduğu anlamına gelir. Bu tür alerji testine ayrıca cilt delme veya çizik testi de denir. Kronik kurdeşen için cilt testi genellikle uygulanmaz.
• Kan testleri: Kan testi, kanınızdaki belirli antikorları kontrol eder. Vücudunuz, alerjenlerle savaşmak için antikorlar üretir. Eğer vücudunuz aşırı miktarda antikor üretirse, kurdeşen gelişebilir.

Kurdeşen (Ürtiker) Nasıl Önlenir?

Hangi maddelerin akut kurdeşene neden olduğunu anlamak için alerji testleri yaptırabilirsiniz. Tetikleyicilerinizi öğrendikten sonra, bu maddelerden kaçınabilirsiniz. Ancak kronik kurdeşeni önlemek her zaman mümkün olmayabilir. Kronik ürtiker durumunda doktorunuz, tedavi ve yeniden kurdeşen oluşumunu önlemek için bazı tavsiyelerde bulunacaktır.