Turşu Nasıl Yapılır, Nasıl Saklanır ve Nasıl Tüketilir?

Kış aylarının vazgeçilmezi olan turşu, esasen yazın sonlarına doğru hazırlanan bir lezzettir. Bu sebeple, Ağustos ve Eylül aylarında turşuluk sebzeler pazarlar, marketler ve çeşitli yerlerde kendini göstermeye başlar. Peki, turşu nasıl yapılır, saklanması nasıl olmalıdır ve nasıl tüketilmelidir? Gelin, tüm bu soruların yanıtlarına birlikte göz atalım.

Büyükşehirlerde istenilen sebze ve meyvenin her zaman bulunabilmesi mümkün. Ancak mevsim dışı tüketilen gıdaların sağlıklı olup olmadığı pek bilinmemektedir. Bu nedenle geleneksel yaşam tarzına dönüş trendi gün geçtikçe artıyor ve birçok kişi turşu yapımı için hazırlıklara yönelmiş durumda. Ege ve Anadolu mutfaklarında başlayan bu heyecanı, sizin de mutfağınızda yaşamamanız için hiçbir sebep yok.

Turşu Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Turşunun kelime anlamı Farsça kökenlidir ve ‘ağız yakan, ekşi’ anlamına gelir. Tarihine bakıldığında, M. Ö. 7 bin, hatta 10 bin yıllarında bile üretildiği bilinmektedir. Turşulama işlemi, sebze veya meyvelerin tuzlanarak, sirke ya da limon suyu ile bekletilmesi şeklinde tanımlanabilir. Osmanlı mutfağında da önemli bir yer tutan turşu, sarayın bahçesinde yetiştirilen özel turşuluk ürünlerle hazırlanırdı. Hatta padişahların sofrası lahana turşusu olmadan kurulmazdı.

Dünya mutfağında da önemli bir yere sahip olan turşunun birçok farklı çeşidi mevcuttur. Gelişen teknoloji sayesinde turşulama işlemi de günümüzde oldukça kolay hale gelmiştir. Ne tür turşular olduğuna bakalım; Turşu denildiğinde akla en ilk gelenler lahana, salatalık ve biberdir. Bunun yanı sıra, karnabahar, enginar, pancar gibi birçok sebzenin turşusu da yapılabilmektedir. Kaliteli malzemeler, iyi bir turşunun temelidir. Bu sebeple semt pazarları, manavlar ya da doğal ürünler sunan online platformları araştırabilirsiniz.

Turşu Nasıl Kurulur?

Turşu kurmaktan bahsedildiğinde herkesin aklına Neşeli Günler filmindeki Münir Özkul ile Adile Naşit’in meşhur “turşu suyu limonla mı yoksa sirkeyle mi yapılır” tartışması gelir. Cevabı çok basit; her ikisiyle de harika bir turşu elde edilebilir. Hatta koruk ve ekşi erik gibi doğal malzemelerle de turşu hazırlamak mümkündür. Eğer limonla kurarsanız, bunu daha hızlı tüketmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Sirke ise asit dengesi açısından daha iyi bir sonuç verir ve daha uzun ömürlü bir tüketim sağlar. Ayrıca, sirke doğal fermantasyon sürecini de hızlandırır.

Malzemeler: Sirke veya limon suyu, tercih ettiğiniz meyve veya sebzeler, kapaklı cam kavanoz, su, kaya tuzu.

Hazırlanışı:

• İlk olarak, kavanozları dezenfekte edin. Kavanoz ve kapakları steril hale getirmek için kaynar su ile yıkayın veya kaynar su içinde bekletin. Alternatif olarak fırında yüksek sıcaklıkta tutabilirsiniz.
• Kavanozların işlemi tamamlandıktan sonra, sebze ve meyveleri kavanozlara sığacak boyutlarda doğrayın. Doğradığınız ürünlerin benzer boyutlarda olmasına dikkat edin.
• Turşunun en önemli bileşeni turşu suyudur. Kaliteli bir su hazırlamak için 1 litre kaynamış su, 1 su bardağı sirke veya limon suyu ve 3 yemek kaşığı kaya tuzunu karıştırın. Tuzun tamamen eridiğinden emin olun. Malzemelerin miktarına bağlı olarak su ölçülerini aynı oranlarla artırabilirsiniz.
• Doğradığınız sebze ve meyveleri iyice yıkayıp kurutun. Ardından, kavanozların içine yerleştirin. Üzerine, hazırladığınız sudan ekleyin, ancak biraz boşluk bırakmayı unutmayın. İsterseniz üzerine limon kabuğu, ekşi erik veya koruk ekleyebilirsiniz. Sarımsak dişleri de ekstra lezzet katar.
• Son olarak, mayalanmayı hızlandırmak ve tat katmak için biraz nohut ekleyin. Böylece daha ekşi ve lezzetli bir karışım elde etmiş olursunuz. Hazırlanan turşunun kapağını sıkıca kapatın ve beklemeye bırakın.

Turşu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Turşu nasıl tüketilmeli?

Turşu, mideyi dengeleyen ve sindirime fayda sağlayan bir besindir; bu yüzden özellikle ağır yemekler ve baklagillerle birlikte tüketilmelidir. Sağlıklı probiyotikler içeren turşu, sindirimi kolaylaştırır ve vücuda dinçlik kazandırır. Ancak, her şeyde olduğu gibi burada da ölçülü olmak önemlidir. Aşırı tuzlu olduğundan ve tansiyonu etkileyebileceğinden fazla tüketim zararlı olabilir.

• En çok tercih edilen turşu malzemeleri nelerdir?

Ülkemizde en popüler turşu malzemesi salatalıktır. Kornişon veya normal salatalık tercih edilebilir. Bunun yanında, lahana ve biber çeşitleri de yoğun olarak tüketilmektedir. Acur, patlıcan, kelek ve havuç gibi diğer malzemeler de öne çıkmaktadır.

• Turşu sıcak suyla mı kurulur, soğuk suyla mı?

Kavanoza malzemeleri yerleştirdikten sonra turşu suyunu eklemek gerekir. Kullanılan suyun kaynayıp soğumuş değil, doğrudan kaynar olması daha iyi bir netice verir. Kaynamış ve biraz ılımış su da kullanılabilir; fakat sıcak su, malzemelerin daha kıtır olmasına yardımcı olur.