Çinko fazlalığının yan etkileri ve 7 belirtisi
Çinko, vücudunuzda 100’den fazla kimyasal reaksiyonda yer alan önemli bir mineraldir.
Büyüme, DNA sentezi ve normal tat algısı için gereklidir. Ayrıca yara iyileşmesini, bağışıklık sistemi ve üreme sağlığını destekler.
Yetişkinlerin tolere edebildiği çinko miktarı günlük 40 mg olarak saptanmıştır.
Çinko içeriği yüksek gıda kaynakları arasında kırmızı et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, kepekli tahıllar ve güçlendirilmiş tahıllar bulunur. İstiridye 85 gram porsiyonda günlük ihtiyacın % 493’ü ile en yüksek miktarı içerir
Bazı gıdalar bunun çok üzerinde miktarlar içerse de, gıdalarda doğal olarak oluşan çinkodan dolayı bildirilen herhangi bir çinko zehirlenmesi vakası yoktur ( 2 ).
Bununla birlikte, çinko zehirlenmesi, multivitaminler de dahil olmak üzere diyet takviyelerinden veya çinko içeren ev ürünlerinin kazara içilmesinden kaynaklanabilir.
İşte çinko doz aşımının en yaygın 7 belirtisi;
1. Bulantı ve Kusma
Mide bulantısı ve kusma, çinko toksisitesinin yaygın olarak bildirilen yan etkileridir.
Zehirli miktarda çinko tükettiyseniz, hemen tıbbi yardım alın.
Mide bulantısı ve kusma, toksik miktarlarda çinko alımına karşı yaygın ve genellikle ani reaksiyonlardır.
2. Mide Ağrısı ve İshal
Tipik olarak, mide ağrısı ve ishal bulantı ve kusma ile birlikte ortaya çıkar.
Çinko klorür diyet takviyelerinde kullanılmaz, ancak ev ürünlerinin kazara yutulması nedeniyle zehirlenme meydana gelebilir. Yapıştırıcılar, dolgu macunları, lehim pastaları, temizlik kimyasalları ve ahşap kaplama ürünlerinin tümü çinko klorür içerir.
Mide ağrısı ve ishal çinko toksisitesinin yaygın semptomlarıdır. Bazı durumlarda, ciddi gastrointestinal hasar ve kanama meydana gelebilir.
3. Grip Benzeri Belirtiler
Belirlenen günlük tolere edilen maksimum dozdan fazla çinko almak ateş, titreme, öksürük, baş ağrısı ve yorgunluk gibi grip benzeri semptomlara neden olabilir
Çinko da dahil olmak üzere çeşitli minerallerin toksik miktarları nedeniyle grip benzeri semptomlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle, uygun tedaviyi sağlamak için tüm takviyeleri sağlık uzmanınıza açıklamanız önemlidir.
4. Düşük HDL Kolesterol
“İyi” HDL kolesterol, hücrelerinizdeki kolesterolü temizleyerek kalp hastalığı riskinizi azaltır ve böylece arter tıkayan plak oluşumunu önler.
Sağlık yetkilileri yetişkinler için 40 mg/dL’den yüksek bir HDL önermektedir. Düşük seviyeler sizi daha yüksek kalp hastalığı riskine sokar.
Önerilen seviyelerin üzerinde düzenli çinko alımı, “iyi” HDL kolesterol seviyelerinde düşüşe neden olabilir ve bu da sizi daha yüksek kalp hastalığı riskine sokabilir.
5. Tat Alma Değişiklikleri
Çinko, tat alma duyunuz için önemlidir. Aslında, çinko eksikliği hipoguzi adı verilen bir duruma, tat alma yeteneğinizde bir işlev bozukluğuna neden olabilir
İlginç bir şekilde, önerilen seviyeleri aşan çinko, ağzınızda kötü veya metalik bir tat da dahil olmak üzere tat değişikliklerine neden olabilir.
Çinko tat algısında rol oynar. Fazla çinko, özellikle pastil veya sıvı takviyesi olarak alındığında ağzınızda metalik bir tada neden olabilir.
6. Bakır Eksikliği
Çinko ve bakır, ince bağırsağınızda emilim için rekabet eder.
Belirlenen dozun üzerindeki çinko , vücudunuzun bakırı emme yeteneğini etkileyebilir. Zamanla, bu bakır eksikliğine neden olabilir.
Çinko gibi bakır da önemli bir mineraldir. Demir emilimine ve metabolizmasına yardımcı olarak kırmızı kan hücresi oluşumu için gerekli hale getirir. Beyaz kan hücresi oluşumunda da rol oynar
Kırmızı kan hücreleri vücudunuzda oksijen taşırken, beyaz kan hücreleri bağışıklık fonksiyonunuzda kilit oyunculardır.
Çinko kaynaklı bakır eksikliği, çeşitli kan hastalıklarıyla ilişkilidir:
- Demir eksikliği anemisi: Vücudunuzdaki yetersiz miktarda demir nedeniyle sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliği .
- Sideroblastik anemi: Demiri düzgün bir şekilde metabolize edememe nedeniyle sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin eksikliği.
- Nötropeni: Oluşumlarındaki bir bozulma nedeniyle sağlıklı beyaz kan hücrelerinin eksikliği.
Bakır eksikliğiniz varsa bakır takviyelerinizi çinko ile karıştırmayın.
Günde 40 mg’ın üzerindeki düzenli çinko dozları, bakır emilimini engelleyebilir. Bu, çeşitli kan hastalıklarıyla ilişkili olan bakır eksikliğine neden olabilir.
7. Sık Enfeksiyonlar
Çinko bağışıklık sistemi işlevinde önemli bir rol oynamasına rağmen, çok fazla çinko bağışıklık yanıtınızı baskılayabilir.
Bu genellikle anemi ve nötropeninin bir yan etkisidir, ancak çinko kaynaklı kan hastalıklarının dışında da ortaya çıktığı gösterilmiştir.
Günlük tolere edilebilen dozun üzerinde çinko takviyesi almak, bağışıklık tepkinizi baskılayarak sizi hastalık ve enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale getirebilir.
Tedavi seçenekleri
Çinko zehirlenmesi yaşıyor olabileceğinizi düşünüyorsanız, derhal zehir kontrol merkezinizle iletişime geçin.
Çinko zehirlenmesi potansiyel olarak yaşamı tehdit eder. Bu nedenle, hemen tıbbi yardım almak önemlidir.
Sütün içindeki yüksek miktarda kalsiyum ve fosfor, gastrointestinal sistemdeki çinko emilimini engellemeye yardımcı olabileceğinden, süt içmeniz önerilebilir . Aktif kömür benzer bir etkiye sahiptir
Çinko zehirlenmesi potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir durumdur. Derhal tıbbi yardım almak önemlidir.
Dipnot:
Bazı gıdalar günde 40 mg’in çok üzerinde çinko içermesine rağmen, gıdalarda doğal olarak oluşan çinkodan kaynaklanan herhangi bir çinko zehirlenmesi vakası bildirilmemiştir.
İlgili: Çinko hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey